Ραψωδια Γ, 121 – 244 Η τειχοσκοπία

Helen of Troy, Frederick Leighton

_____________

Η ποιητική λειτουργία της παρουσίας της Ελένης

•  Σχολιάζεται  η ομορφιά της Ελένης από τους γέροντες δικαιώνοντας τον πόλεμο που γίνεται για χάρη της και προκειμένου να εκτιμηθεί η αξία του επάθλου της μονομαχίας.

• Δίνονται πληροφορίες για σημαντικούς αρχηγούς των Αχαιών.

• Παρουσιάζεται η άλλη πλευρά της Ελένης (ενοχή, τύψεις, μεταμέλεια, συντριβή, νοσταλγία)

• Θα παρακολουθήσει τη μονομαχία που θα κρίνει την προσωπική της τύχη και την τύχη του πολέμου.

• Καλύπτεται ο απαιτούμενος χρόνος για την προετοιμασία της θυσίας - των ορκίων στο πεδίο της μάχης.(αληθοφάνεια χρόνου)

John Gibson (1790-1866), «Helen of Troy», Victoria and Albert Museum, London.
____________________

Ο ποιητής υποβάλλει την εντύπωση ότι βρισκόμαστε στην αρχή του πολέμου

• Μονομαχία Μενέλαου – Πάρη ( των δύο αντεραστών – διεκδικητών της Ελένης)

• Τειχοσκοπία – πληροφόρηση για ηγετικές φυσιογνωμίες αχαϊκού στρατοπέδου

• Παρουσία Ελένης – ανανέωση της αιτίας του πολέμου

Ηθογραφική ικανότητα Ομήρου

 Ελένη

 Έμμεσα (τρυφερές προσφωνήσεις Λαοδίκης, Πριάμου) : Έχει κερδίσει την αποδοχή, συμπάθεια μελών βασιλικής οικογένειας, δεν της καταλογίζουν ευθύνη. 
(Εγκώμιο γερόντων/ εχθρών) : ακτινοβολία, γοητεία, θεϊκή ομορφιά. 
 Άμεσα : προκομμένη, επιδέξια, χρυσοχέρα, υπεύθυνη, αλλά με περηφάνια και αυτοπεποίθηση μετατρέπει σε καλλιτεχνική δημιουργία τον πόλεμο που η ίδια προκάλεσε. Νιώθει ωστόσο ενοχές, τύψεις, συντριβή για τα δεινά που προκάλεσε και νοσταλγία για όσα άφησε πίσω. Κυκλοφορεί με άνεση και αξιοπρέπεια ανάμεσα στους Τρώες, σέβεται και τιμά τον Πρίαμο. Νιώθει περήφανη για την καταγωγή της επαινώντας τους Έλληνες αρχηγούς.

Πρίαμος

αρχοντιά, ευγένεια, ανωτερότητα, γενναιοψυχία. Τρυφερή, αθωωτική στάση απέναντι στην Ελένη, εκτίμηση, ειλικρινής θαυμασμός στους αρχηγούς των εχθρών του.

Αφηγηματικές τεχνικές

Επιβράδυνση:

• Ολόκληρη η ραψωδία Γ αποτελεί επιβράδυνση στην εξέλιξη της υπόθεσης: η μονομαχία Πάρη – Μενέλαου ανακόπτει τη σύγκρουση των δυο στρατών, η τειχοσκοπία και η συζήτηση Ελένης – Πριάμου  ανακόπτει τη μονομαχία καλύπτοντας το χρόνο προετοιμασίας της

• Στ. 184 – 190 :αναδρομική αφήγηση / σύγκριση που επιχειρεί ο Πρίαμος προετοιμάζοντας την παρουσίαση του επόμενου αρχηγού.

Επική ειρωνεία:

Στ. 243 – 244: Ο ακροατής πληροφορείται τον θάνατο των Διοσκούρων – η Ελένη το αγνοεί.

Περιγραφική ικανότητα Ομήρου

• Εικόνες πλήθους: (στ.130 –135) ειρηνική εικόνα ετοιμοπόλεμων Τρώων – Αχαιών, (στ.146 – 155) φλύαρη διάθεση γερόντων σε ώρα ανακωχής.

• Εικόνες μεμονωμένων προσώπων: Η Ελένη ενώ υφαίνει(στ.125-128), πορεύεται προς τις Σκαιές Πύλες (141-145), συνομιλεί με τον Πρίαμο. Ο Οδυσσέας (στ. 193-198, 216-224).

Συμπέρασμα: εικόνες ζωντανές, ρεαλιστικές, εξελισσόμενες με κινηματογραφικό τρόπο, κέντρο τους η ανθρώπινη δράση, η επώνυμη περισσότερο, παρά η μαζική.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Τι σημαίνει ο όρος «τειχοσκοπία» και ποια στοιχεία παρέχει ως ποιητικό εύρημα για την πληρέστερη εποπτεία του έργου; 
2. Να ηθογραφήσετε τον Πρίαμο παίρνοντας υπόψη σας τη στάση του απέναντι στην Ελένη και απέναντι στους αρχηγούς του εχθρικού στρατοπέδου. 
3. Για ποιους από τους αρχηγούς των Αχαιών δίνονται  πληροφορίες, ποιες είναι αυτές και από το στόμα τίνος ακούγονται;

Οι δυο στρατοί παρατάσσονται σε θέση μάχης. Ο Πρίαμος πάνω από τα τείχη καλεί την Ελένη να καθίσει δίπλα του.