«Táo Quân» ή «Ông Táo»
Στη βιετναμέζικη λαογραφία, οι θεοί της κουζίνας - «Táo Quân» ή «Ông Táo» - είναι πνεύματα που κατοικούν στην κουζίνα κάθε σπιτιού και είναι υπεύθυνοι για την παρακολούθηση των καθημερινών υποθέσεων της κουζίνας.
Τα τρία άτομα είναι συλλογικά γνωστά ως «Táo Quân» ή «Ông Táo», αλλά το καθένα είναι υπεύθυνο για μία δουλειά:
* Ο Phạm Lang είναι «Thổ Công» (ο Θεός της κουζίνας που φροντίζει τη δουλειά της μαγειρικής)
* Ο Trọng Cao είναι «Thổ Địa» (ο Θεός του εδάφους που φροντίζει τις οικογενειακές υποθέσεις)
* Η Thị Nhi είναι «Thổ Kỳ» (ο Θεός που φροντίζει για τα θέματα που σχετίζονται με τα ψώνια στην αγορά)
Αρχικά κανονικοί άνθρωποι, οι τρεις τους έγιναν πνεύματα της κουζίνας με τη μαγική επέμβαση του Αυτοκράτορα Jade, του πιο σημαντικού προσώπου της Ταοϊστικής θρησκείας, όταν έμαθε την τραγική τους ιστορία. Στις παλιές βιετναμέζικες κουζίνες, η παραδοσιακή πήλινη κατσαρόλα στηρίζεται από τρεις στύλους, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν τους τρεις θεούς της κουζίνας.
Η τραγική ιστορία πίσω από τους τρεις Θεούς της Κουζίνας
Στο Βιετνάμ, η ιστορία τους μεταδόθηκε προφορικά και στη συνέχεια ηχογραφήθηκε, επομένως υπάρχουν διαφορές στις λεπτομέρειες, αλλά το κύριο περιεχόμενο συνοψίζεται ως εξής:
Ο Trọng Cao και η Thị Nhi ήταν σύζυγοι, που ζούσαν μαζί πολλά χρόνια, χωρίς να έχουν καταφέρει ν’ αποκτήσουν παιδιά. Ήταν λυπημένοι και συχνά τσακώνονταν μεταξύ τους. Μια μέρα πάνω σ’ έναν ακόμα καυγά, ο Trọng Cao έδειρε και πέταξε τη γυναίκα του έξω από το σπίτι. Η Thị Nhi αγαπούσε ακόμα τον άντρα της, αλλά δεν είχε άλλη επιλογή από το να υπακούσει. Ξεκίνησε να περιπλανιέται και τελικά βρήκε έναν καλό άντρα, τον Phạm Lang, τον οποίο και παντρεύτηκε. Ο Trọng Cao μετάνιωσε για το φέρσιμό του, γέμισε τύψεις και ξεκίνησε να αναζητήσει τη γυναίκα του. Τέλειωσαν όμως τα χρήματα και τα εφόδιά του κι έπρεπε να ζητιανεύει για φαγητό. Μια μέρα χτύπησε μια πόρτα και βρήκε, προς έκπληξή του, την πρώην γυναίκα του. Εκείνη, φέρνοντας στη μνήμη της τον έρωτά της για τον πρώτο της σύζυγο και συγκινημένη από την παρουσία του, τον κάλεσε μέσα και τον τάισε. Τότε ακούστηκε ο Phạm Lang να επιστρέφει στο σπίτι. Η Thị Nhi, φοβούμενη ότι ο σύζυγός της θα έβρισκε τον Trọng Cao, κάτι που θα ήταν δύσκολο να εξηγηθεί, έβαλε τον Trọng Cao να κρυφτεί σε ένα σωρό από άχυρα, στον κήπο. Ο Phạm Lang έβαλε φωτιά στα άχυρα για να φτιάξει λίπασμα για τα χωράφια. Ο Trọng Cao δεν τόλμησε να κουνηθεί για να προστατέψει την αρετή της γυναίκας του και έτσι αποδέχτηκε τη μοίρα του. Η Thị Nhi δεν μπορούσε να σώσει τον πρώτο της σύζυγο και δεν ήθελε να πει την αλήθεια, μήπως την χαρακτηρίσουν άπιστη, και έτσι πήδηξε στη φωτιά. Ο Phạm Lang, μη μπορώντας να καταλάβει γιατί η γυναίκα του πήδηξε στη φωτιά, αποφάσισε να πηδήξει μαζί της, αντί να ζήσει χωρίς αυτήν. Ο Αυτοκράτορας Jade άκουσε αυτή την ιστορία, συγκινήθηκε, αναγνωρίζοντας τα ευγενή κίνητρα και των τριών. Έτσι χρησιμοποίησε τη δύναμή του για να δέσει τις τρεις ψυχές ως «Táo Quân», δηλ. πνεύματα της κουζίνας.
Οι Θεοί της Κουζίνας στη λατρεία του Βιετνάμ
Οι Βιετναμέζοι πιστεύουν ότι οι τρεις θεοί της κουζίνας καθορίζουν τις ευλογίες και τις αρετές της οικογένειας, οι οποίες προέρχονται από τις ηθικές ενέργειες του ιδιοκτήτη του σπιτιού και των μελών της οικογένειας. Ο βωμός τοποθετείται συνήθως κοντά στην κουζίνα, με μια πλάκα γραμμένη με κινέζικους χαρακτήρες. Οι Βιετναμέζοι θεωρούν τους τρεις θεούς ως μέλος της οικογένειας και κάνουν προσευχές και προσφορές στον οικογενειακό βωμό.
Η λατρεία των Θεών της Κουζίνας είναι ένα έθιμο που έρχεται από τα βάθη του χρόνου, με μεγάλη σημασία, καθώς συμβολίζει τον αποχαιρετισμό σε όλα τα κακά πράγματα της παλιάς χρονιάς για να βοηθήσει τους ανθρώπους να μπουν χαλαρά σε μια νέα χρονιά ειρήνης και ευτυχίας.
Κάθε χρόνο, στις 23 του τελευταίου μήνα του σεληνιακού έτους, οι «Táo Quân» φεύγουν από την κουζίνα, σταλμένοι από τον ιδιοκτήτη του σπιτιού και καβαλώντας έναν κυπρίνο ανεβαίνουν στον ουρανό για να δώσουν αναφορά για τις πράξεις κάθε οικογένειας. Την ημέρα εκείνη, η οικογένεια προσφέρει τα καλύτερα μπαχαρικά, φαγητό, ρούχα και χρήματα, έτσι ώστε οι αναφορές να είναι βέβαιο ότι θα είναι καλές.
Τα τελετουργικά και οι προσφορές ποικίλλουν ανάλογα με την περιοχή. Συνήθως, εκτός από λάμπες, θυμίαμα, αναθηματικά χαρτιά, φρέσκα λουλούδια και έναν δίσκο με πέντε φρούτα, υπάρχει επίσης ένας δίσκος με παραδοσιακά πιάτα όπως μαγειρεμένο κολλώδες ρύζι στον ατμό, κοτόπουλο, χοιρινή πίτα, τηγανητά σπρινγκ ρολς και σούπα μπαμπού. Ωστόσο, ανάλογα με τις συνθήκες κάθε οικογένειας, οι άνθρωποι μπορούν επίσης να ετοιμάσουν πιάτα για χορτοφάγους ως προσφορές.
Οι προσφορές περιλαμβάνουν επίσης ένα σετ αναθηματικών ρούχων και, ειδικά, χρυσούς κυπρίνους - το «όχημα» για τους θεούς που γυρίζουν στον Παράδεισο. Οι άνθρωποι συχνά προετοιμάζουν δύο ή τρεις ζωντανούς κυπρίνους και στη συνέχεια τους απελευθερώνουν σε ένα ποτάμι ή λίμνη μετά το τελετουργικό λατρείας με την πεποίθηση ότι τα ψάρια θα μεταφέρουν τους θεούς στον Παράδεισο. Σήμερα, οι ζωντανοί κυπρίνοι μπορούν επίσης να αντικατασταθούν με χάρτινους, οι οποίοι θα καούν μαζί με άλλες χάρτινες προσφορές μετά το τελετουργικό.
Στη βιετναμέζικη κουλτούρα , η Πρωτοχρονιά (Tết) είναι η εποχή για μια νέα αρχή.Τα παιδιά παίρνουν κόκκινους φακέλους με χρήματα μέσα, ως δώρα για καλή τύχη την επόμενη χρονιά. Οι βιετναμέζικες οικογένειες προετοιμάζουν τα σπίτια τους για τον ερχομό μιας ευημερούσας νέας χρονιάς, καθαρίζοντας και γυαλίζοντας τα ασημικά τους. Tην παραμονή της πρώτης ημέρας του Σεληνιακού έτους, οι τρεις Θεοί επιστρέφουν στις θέσεις τους για να συνεχίσουν την εκπλήρωση των καθηκόντων τους.
Η παράδοση λέει ότι ο Θεός της κουζίνας είναι πολύ φτωχός για να αγοράσει καινούργια ρούχα, και έτσι απλά φοράει μια μακριά ρόμπα και ένα κοντό παντελόνι. Άλλες μαρτυρίες λένε ότι επειδή βιαζόταν τόσο πολύ να επιστρέψει στη γη, ξέχασε να βάλει το μακρύ παντελόνι του, πριν φύγει από τον ουρανό!
_in_ceramics.jpg)
