Πώς μετριέται η ευτυχία, Daniel Gilbert

Γιατί άραγε συγχωρούμε πιο εύκολα τους συντρόφους μας για μια απιστία παρά για τα άπλυτα πιάτα που αφήνουν στο νεροχύτη; Γιατί στο εστιατόριο επιμένουμε να παραγγέλνουμε διαφορετικά πιάτα απ' ό,τι η παρέα μας, αντί να ζητάμε ό,τι πραγματικά θέλουμε; Γιατί οι ασθενείς θυμούνται ως πιο ανώδυνες τις παρατεταμένες ιατρικές επεμβάσεις και όχι τις σύντομες; Γιατί όσοι πουλούν ένα σπίτι απαιτούν ποσά που με κανέναν τρόπο δεν θα πλήρωναν αν ήταν οι ίδιοι αγοραστές; Γιατί οι καταναλωτές μένουν πιο ευχαριστημένοι όταν δεν μπορούν να κάνουν επιστροφές και να πάρουν τα χρήματά τους πίσω;

Γιατί η ουρά στο σούπερ μάρκετ φαίνεται να επιβραδύνεται μόλις μπούμε και εμείς σε αυτή; Γιατί αξιολογούμε πιο θετικά τους υποψήφιους πολιτικούς όταν βγαίνουμε από το παραβάν παρά όταν μπαίνουμε; Γιατί μετανιώνουμε πολύ περισσότερο για όσα δεν έχουμε κάνει παρά για όσα έχουμε κάνει;

Σε αυτό το πνευματώδες και ταυτόχρονα προσιτό βιβλίο, ο ψυχολόγος Daniel Gilbert, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Harvard, περιγράφει τις ατέλειες της μνήμης μας και τις πλάνες των προβλέψεών μας, πράγματα που τελικά μας οδηγούν σε λάθη όταν οραματιζόμαστε το μέλλον μας και υπολογίζουμε την προσδοκώμενη ικανοποίηση. 

Παρουσιάζοντας τις πιο πρόσφατες επιστημονικές μελέτες στα πεδία της ψυχολογίας, της γνωσιακής νευροεπιστήμης, της φιλοσοφίας και της οικονομικής της συμπεριφοράς, ο Gilbert φέρνει στο φως όσα έχουν ανακαλύψει οι επιστήμονες σχετικά με τη μοναδικά ανθρώπινη ικανότητα να φανταζόμαστε το μέλλον μας και να προβλέπουμε πόσο θα μας αρέσει τότε. Με εξαιρετική οξυδέρκεια και γλαφυρότητα, ο Gilbert μάς εξηγεί για ποιους λόγους φαίνεται να ξέρουμε τόσο λίγα πράγματα για την καρδιά και το νου του μελλοντικού εαυτού μας.

http://www.biblionet.gr

Συνέντευξη της Ασπασίας Δασκαλοπούλου

«Είμαστε άραγε οι μόνοι χαζοί άνθρωποι στον πλανήτη που δεν μπορούν να προβλέψουν πόσο ευτυχισμένοι θα είναι αν τους συμβεί κάτι;» είπε ο ένας φίλος στον άλλο κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού διαλείμματος από τη δουλειά. Είχαν να βρεθούν ένα χρόνο, ένα χρόνο που και για τους δύο ήταν πολύ δύσκολος. Ο ένας χώρισε με τη σύντροφο του και είχε προβλήματα στη δουλειά του. Ο γάμος του άλλου διαλυόταν, ενώ ο έφηβος γιος του είχε συνεχώς μπελάδες. Περιέργως, αισθάνονταν αμφότεροι ευτυχισμένοι. Και ο δεύτερος αποφάσισε να το ψάξει λίγο περισσότερο. 

Μετά 20 χρόνια έρευνας, 100 επιστημονικές δημοσιεύσεις, ένα μπεστ σέλερ, μία σειρά ντοκιμαντέρ, δεκάδες αναμεταδιδόμενες διαλέξεις με εκατομμύρια θεατές, έναν δεύτερο γάμο, έναν γιο που τον έκανε παππού και με αφορμή την ομιλία του στο αθηναϊκό TEDx Academy 2014, ο Ντανιέλ Γκίλμπερτ, καθηγητής Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο Harvard, εξηγεί ότι, όπως ο ίδιος σκόνταψε πάνω στην επιστήμη που τον έκανε διάσημο, έτσι και ο καθένας μας σκοντάφτει πάνω στη δική του ευτυχία.

Αν βγούμε στο δρόμο και ρωτήσουμε τους ανθρώπους τι θέλουν από τη ζωή τους, πόσοι θα μας απαντήσουν «ευτυχία»;

Όχι πολλοί, αλλά όλοι τους την εννοούν. Θέλουμε υγεία, μακροβιότητα, οικονομική ευημερία. Γιατί; Επειδή θεωρούμε ότι αυτά θα κάνουν πιο ευτυχισμένους εμάς και τους ανθρώπους που αγαπάμε. Κατονομάζουμε πολλά διαφορετικά πράγματα, όλα όμως είναι σπόροι ευτυχίας. 

Φυτρώνουν τελικά αυτοί οι σπόροι;

Άλλοι ναι και άλλοι όχι. Κάποια πράγματα όντως μας κάνουν ευτυχισμένους, ενώ για άλλα κάνουμε λάθος. Το λέω αυτό με σιγουριά, γιατί εδώ και 20 χρόνια η επιστήμη έχει μπει στο πεδίο της ευτυχίας και με επιστημονικά και στατιστικά εργαλεία αναζητά απαντήσεις στο τι κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται ευτυχείς με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. 

Πώς μετριέται κάτι τόσο υποκειμενικό;

Αρκετές φορές έρχονται βιολόγοι, χημικοί και άλλοι επιστήμονες και με ρωτούν με δυσπιστία: «Πώς γίνεται να κάνεις επιστημονική έρευνα πανω στα ανθρώπινα λεγόμενα;». Εντάξει, αν δεν το πιστεύεις, πέταξε τα γυαλιά σου στα σκουπίδια, απαντώ. Και τους εξηγώ ότι, όταν πήγαν στον οπτομέτρη, τους έβαλε να δοκιμάσουν διαφορετικούς φακούς και με βάση τις απαντήσεις τους συνταγογράφησε τα γυαλιά που φορούν. Να πώς κάνεις επιστήμη πάνω σε ανθρώπινες εξιστορήσεις! Αυτά που λένε οι άνθρωποι σχετικά με τις υποκειμενικές τους εμπειρίες είναι πολύ σημαντικά. Και αν τους ακούσεις προσεκτικά, συγκεντρώσεις πολλά δεδομένα και υπακούσεις στους κανόνες της επιστήμης, μπορείς να μάθεις πολλά σχετικά με το τι τους κάνει ευτυχισμένους.

Τι φέρνει ευτυχία σύμφωνα με την επιστήμη;

Το σημαντικότερο είναι οι καλές ανθρώπινες κοινωνικές σχέσεις, οικογενειακές ή φιλικές. Αυτό μετράει πολύ πάνω και από τα χρήματα, αλλά και από την υγεία. Με μία όμως εξαίρεση, τα παιδιά. Όλοι θα σου πουν ότι «τα παιδιά είναι η μεγαλύτερη πηγή ευτυχίας». Αν ισχύει κάτι τέτοιο, θα πρέπει οι μετρήσεις μας να δείχνουν ότι αυτοί που έχουν παιδιά είναι πιο ευτυχισμένοι από αυτούς που δεν έχουν, ότι όσο περισσότερα παιδιά έχεις τόσο πιο ευτυχισμένος είσαι, ότι, όταν είσαι με τα παιδιά σου, είσαι πιο ευτυχισμένος από ό,τι όταν είσαι μακριά τους. Δεν βρήκαμε να ισχύει κανένα από τα παραπάνω! Και όταν λέω «δεν βρήκαμε», δεν εννοώ μόνο εμένα και τους φοιτητές μου, αλλά εκατοντάδες ψυχολόγους, οικονομολόγους και κοινωνιολόγους, οι οποίοι εδώ και δεκαετίες κάνουν μετρήσεις. Πιθανώς ο καλύτερος τρόπος για να περιγράψει κανείς τη βιβλιογραφία πάνω στη σχέση παιδιών και ευτυχίας είναι ότι: τα παιδιά δεν παίζουν ρόλο. Σε κάποιες έρευνες, μάλιστα, φαίνεται και μια μικρή αρνητική συσχέτιση! δηλαδή άνθρωποι με παιδιά είναι λίγο λιγότερο ευτυχισμένοι από εκείνους χωρίς παιδιά. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα παιδιά δίνουν νόημα στη ζωή, αλλά την ίδια στιγμή αποτελούν το μοναδικό είδος σχέσης στην οποία ο άλλος χρειάζεται συνεχώς πράγματα από εσένα και συνήθως, τουλάχιστον για καιρό, δίνει πολύ λίγα πίσω.

Τι φταίει και συχνά οι προβλέψεις σχετικά με το τι θα μας κάνει ευτυχισμένους δεν είναι έγκυρες;

Ο εγκέφαλός μας και οι γύρω μας. Για να προβλέψουμε το μέλλον, χρησιμοποιούμε τη φαντασία μας και εκεί κάνουμε ένα προβλέψιμο σετ σφαλμάτων. Το δεύτερο σετ αιτιών είναι ότι είμαστε όλοι μέλη μιας κουλτούρας. Περιβαλλόμαστε από ανθρώπους, γονείς, θείους, παρουσιαστές τηλεόρασης, ιερείς, μπάρμαν, ταξιτζήδες, και όλοι αυτοί έχουν μια θεωρία για το τι φέρνει ευτυχία και δεν διστάζουν να τη μοιραστούν.

Ποια λάθη κάνει ο εγκέφαλός μας;

Αν σου πω κλείσε τα μάτια και φαντάσου πώς θα ήταν εάν έτρωγες ένα κομμάτι σοκολάτα ή αν παντρευόσουν ή οτιδήποτε άλλο, ο εγκέφαλός σου αρχίζει να φτιάχνει μια εικόνα του γεγονότος και πολύ γρήγορα μπορείς να κρίνει αν κάτι τέτοιο θα ήταν θαυμάσιο ή απαίσιο. Τη μελέτη του πώς ο εγκέφαλος φτιάχνει αυτές τις εικόνες και ερμηνεύει αυτή την πληροφορία την ονομάζουμε νοητική προσομοίωση του μέλλοντος. Εκεί είναι όπου γίνονται μια σειρά από σφάλματα και έχω ξοδέψει τα τελευταία 15 χρόνια της ζωής μου στη μελέτη τους.

Ένα είναι ότι προσομοιώνουμε το κεντρικό κομμάτι ενός επεισοδίου και όχι τις λεπτομέρειες. Πες, για παράδειγμα, ότι σου ζητώ να φανταστείς ότι πηγαίνεις στον οδοντίατρο. Εάν, όταν τελειώσεις, σε ρωτήσω πού πάρκαρες το αυτοκίνητο ή τι μουσική έπαιζε στο οδοντιατρείο ή εάν ήταν ευγενική η γραμματέας, δεν θα ξέρεις, γιατί αυτό που προσομοίωσες είναι μόνο το κεντρικό μέρος του γεγονότος: εσύ στην καρέκλα, με το στόμα ανοιχτό, και ο γιατρός να κάνει κάτι. Οι λεπτομέρειες όμως που δεν κατάφερες να φανταστείς είναι πολύ σημαντικές στην εκτίμηση του κατά πόσο θα απολαύσεις ή όχι την επίσκεψη. 

Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι φανταζόμαστε την αρχή των επεισοδίων. Για παράδειγμα, σου ζητώ να επιλέξεις μεταξύ ενός πόνου στη μέση για την υπόλοιπη ζωή σου ή την απώλεια της όρασης σου, τι διαλέγεις; Όλοι απαντούν τον πόνο στη μέση. Και η απάντηση τους είναι λανθασμένη! Ο διαρκής πόνος στη μέση θα σε κάνει δυστυχισμένη. Αντίθετα, οι τυφλοί δεν είναι δυστυχισμένοι. Κάνεις αυτό το λάθος γιατί στην πραγματικότητα φαντάζεσαι τη στιγμή που χάνεις την όραση σου. Πράγματι, το να χάσεις την όρασή σου είναι πολύ άσχημο τις πρώτες μέρες, όχι όμως και τη χιλιοστή ή δεκάκις χιλιοστή ημέρα. Το αρχικό στάδιο ενός επεισοδίου είναι μια ασυνήθιστη μεταβατική στιγμή και δεν μοιάζει σε τίποτα με αυτά που θα ακολουθήσουν. Όταν όμως φτιάχνεις τη νοητική εικόνα, τραβάς συνήθως φωτογραφία και όχι βίντεο.

Μια άλλη έμφυτη τάση του εγκεφάλου μας είναι να φτιάχνει νοητικές προσομοιώσεις του μέλλοντος που μοιάζουν πάρα πολύ με το παρόν. Για να το αποδείξουμε αυτό, κάναμε ένα πείραμα στο οποίο ζητήσαμε από 28χρονους να αξιολογήσουν το κατά πόσον άλλαξαν τα τελευταία 10 χρόνια. Όλοι τους δήλωσαν ότι άλλαξαν πάρα πολύ. Μετά, ρωτήσαμε 18χρονους να μας πουν κατά πόσον πιστεύουν ότι θα αλλάξουν μέσα στα επόμενα 10 χρόνια. Όλοι τους δήλωσαν ότι δεν θα αλλάξουν σχεδόν καθόλου. Αφού έχεις 28χρονους να κοιτούν πίσω και 18χρονους να κοιτούν μπροστά, αυτά τα νούμερα θα έπρεπε να είναι τα ίδια. Για να βεβαιωθούμε ότι αυτό δεν είναι μόνο ένα σφάλμα της νεότητας, κάναμε το ίδιο πείραμα σε ανθρώπους 58 και 68 χρόνων και τα αποτελέσματα ήταν ακριβώς τα ίδια! Μοιάζει λοιπόν σαν να κινούμαστε μέσα στη ζωή με την εντύπωση ότι έχουμε αλλάξει πάρα πολύ μέχρι σήμερα, αλλά θα παραμείνουμε οι ίδιοι για την υπόλοιπη ζωή μας. Αυτό το αποκαλούμε «η ψευδαίσθηση του τέλους της ιστορίας» (The end of history illusion). 

Salvador Dalí Illustrates Alice in Wonderland, 1969

Πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε αυτά τα ευρήματα στη ζωή μας, ώστε να κάνουμε λιγότερα τέτοια σφάλματα και να έχουμε πιο ευτυχισμένη ζωή;

Δεν υπάρχει μυστικό ευτυχίας, όπως δεν υπάρχει και το μυστικό του αδυνατίσματος. Τρως λιγότερο και ασκείσαι περισσότερο. Έτσι και με την ευτυχία, δεν υπάρχουν πράγματα που ξαφνικά σε κάνουν πιο ευτυχισμένο. Υπάρχουν όμως πράγματα τα οποία αν κάνεις κάθε μέρα για κάποιο μεγάλο χρονικό διάστημα, ένα χρόνο ή και περισσότερο, θα δεις τη ζωή σου να αλλάζει. Και επειδή δεν είμαστε καλοί στο να τα προβλέψουμε μόνοι μας, η επιστήμη τα έχει εντοπίσει για εμάς. Περισσότερος και πιο ποιοτικός ύπνος, επένδυση χρόνου στις κοινωνικές σχέσεις, διαλογισμός, ακόμη και ασκήσεις ευγνωμοσύνης, να καταγράφεις δηλαδή θετικά πράγματα που έχεις στη ζωή σου, μπορούν να αυξήσουν την ευτυχία μας. 

Το χρήμα τελικά φέρνει ευτυχία;

Όποιος είπε ότι «το χρήμα δεν αγοράζει ευτυχία» ίσως ήταν ποιητής, αλλά σίγουρα όχι επιστήμονας. Και αν κάποιος υποστηρίζει κάτι τέτοιο, μάλλον δεν έχει δει ποτέ του άνθρωπο να ζει σε χαρτόκουτο, χωρίς σπίτι και φαγητό. Παρ' όλα αυτά, το να είσαι πλούσιος δεν σε κάνει ευτυχισμένο. Κάνει πολύ μεγάλη διαφορά στην ευτυχία των ανθρώπων όταν ανεβαίνουν από τη φτώχεια στη μεσαία τάξη, μικρότερη διαφορά όταν ανεβαίνουν από τη μεσαία στην υψηλή τάξη και ελάχιστη διαφορά όταν γίνονται πολύ πλούσιοι. Αποδεικνύεται και επιστημονικά ότι δεν χρειάζεται να έχεις πολλά χρήματα για να αποκτήσεις σχεδόν όλη την ευτυχία που τα λεφτά μπορούν να σου αγοράσουν.

Συνέντευξη του Ντάνιελ Γκίλμπερτ στο τεύχος Άνδρας της Καθημερινής (12.10.2014)

Η ευτυχία δεν προγραμματίζεται....................

«Το ανθρώπινο μυαλό είναι ένα περιπλανώμενο μυαλό, και ένα περιπλανώμενο μυαλό είναι ένα δυστυχισμένο μυαλό», κατέληξε η δημοσίευση των ψυχολόγων Μάθιου Κίλινγκσγουορθ και Ντάνιελ Γκίλμπερτ.

«Η μελέτη αυτή δείχνει ότι η ψυχική ζωή μας διαποτίζεται, σε αξιοσημείωτο βαθμό, από το μη παρόν», σχολίασε o Δρ. Γκίλμπερτ. «Η νοερή περιπλάνηση είναι εξαιρετικός δείκτης της ανθρώπινης ευτυχίας», είπε.

Οι απαντήσεις έδειξαν ότι οι εθελοντές έτειναν να είναι πιο ευτυχείς την ώρα που έκαναν σεξ, ασκούνταν ή είχαν μια συζήτηση. Η ευτυχία τους έπεφτε στα ελάχιστα επίπεδα όταν εργάζονταν και, περιέργως, όταν κάθονταν στον υπολογιστή του σπιτιού και όταν ξεκουράζονταν.

«Μόνο το 4,6% της ευτυχίας ενός ατόμου μπορεί να αποδοθεί στη συγκεκριμένη δραστηριότητα στην οποία επιδίδεται εκείνη τη στιγμή, ενώ η κατάσταση της νοερής περιπλάνησης αντιστοιχεί περίπου στο 10,8% της ευτυχίας του».

Η ανάλυση έδειξε ότι «η νοερή περιπλάνηση των υποκειμένων ήταν γενικά η αιτία, και όχι το αποτέλεσμα, της δυστυχίας τους».

http://www.ethnos.gr

 Le Café de nuit, Vincent van Gogh

Οργανισμός: Εκγύμνανση, διατροφή, lifestyle. Εδώ βρίσκονται αρκετά σίγουρα μέσα για να αποκτήσουμε το συναίσθημα της ευφορίας, που αποδεδειγμένα πλέον εξαρτάται από ουσίες και χημικές αντιδράσεις του εγκεφάλου, τις οποίες η σύγχρονη ζωή συχνά μπλοκάρει. Αν η επιστήμη έχει αποτύχει να δημιουργήσει το χάπι της ευτυχίας (αποδεδειγμένα πλέον όλα τα φαρμακευτικά παρασκευάσματα μειώνουν μεν τις συνέπειες της κατάθλιψης αλλά δημιουργούν σταδιακά ένα είδος συναισθηματικής αναισθησίας όπου όλα ισοπεδώνονται σε μια ομοιομορφία, χωρίς εξάρσεις), οι φυσικές λειτουργίες του οργανισμού μας παραμένουν μια βεβαιότητα αν μάθουμε να τις αξιοποιούμε σωστά. Με πρώτο και σημαντικότερο το κομμάτι της σωματικής δραστηριότητας που συντελεί στην παραγωγή ουσιών όπως οι ενδορφίνες, που είναι ο καταλύτης για το πολυπόθητο ψυχικό «ανέβασμα», όπως π.χ. αυτό που αισθανόμαστε μετά από ένα περπάτημα στην εξοχή. Αντίστοιχα, η σεξουαλική δραστηριότητα δημιουργεί έκκριση ντοπαμίνης.

Στη φύση, επίσης, υπάρχουν συστατικά που αποδεδειγμένα έχουν την ικανότητα να επαναφέρουν την καλή μας διάθεση. Ουσίες που εμπεριέχονται σε τροφές, τις οποίες οι επιστήμονες θεωρούν αντικαταθλιπτικές αφού εμπεριέχουν τριπτόφανο, μια ουσία που βοηθά την παραγωγή της περιβόητης σεροτονίνης στον οργανισμό, που συντονίζει τον εσωτερικό μας μηχανισμό της διάθεσης. Με πρώτο το ψάρι (και κυρίως τα λιπαρά omega 3), αλλά και τα αμύγδαλα, το σπανάκι, τυριά όπως η παρμεζάνα, το μέλι και τα φρούτα μπορείτε να βελτιώσετε τη διάθεσή σας ποντάροντας στο εσωτερικό σας εργοστάσιο: τον οργανισμό!

Σημαντικότατη είναι και η σχέση μας με το φυσικό φως, που επίσης παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παραγωγή ουσιών που ρυθμίζουν τη διάθεση. Δεν είναι τυχαίο, λένε οι ειδικοί, που η αλλαγή των καιρικών συνθηκών έχει φέρει τα πάνω κάτω στην ψυχική υγεία των ανθρώπων. Η εκτυφλωτική δύναμη του πρωινού κυρίως φωτός κρύβει πολλά σημαντικά μυστικά για την εσωτερική μας «φωταγώγηση».

Σύμφωνα με πολλές στατιστικές έρευνες, το συναίσθημα της ευτυχίας είναι πολύ πιο διαδεδομένο στο γυναικείο φύλο, ίσως γιατί βάζει σε πρωταρχικό ρόλο τις συναισθηματικές και βαθύτερες αξίες της ζωής, αν και ο νέος κοινωνικός ρόλος των γυναικών έχει αρχίσει να μικραίνει τη διαφορά. Η κατάκτηση υλικών αγαθών βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της ιεραρχίας των σύγχρονων αξιών που μπορούν να ανεβάσουν τη διάθεση, ενώ αντίθετα η πίστη (με όποια έννοια μπορεί κανείς να τη συλλάβει) κάνει τεράστια τη διαφορά στην ποιότητα ζωής όσων τη διαθέτουν, ενώ συχνά αποτελεί και «θαυματουργή» σχεδόν δύναμη για την αντιμετώπιση όχι μόνο προβλημάτων αλλά και σημαντικών ασθενειών. «Η πίστη είναι από τα δυνατότερα μέσα συντήρησης του ανοσοποιητικού συστήματος», υποστηρίζουν οι ερευνητές, ενώ τοποθετούν στις αμέσως επόμενες παραμέτρους δημιουργίας της χαράς τον αλτρουϊσμό, την ανεμελιά, τη δημιουργικότητα και κυρίως την αντίληψη της ζωής υπό το πρίσμα του «τώρα».


Σύμφωνα με τις έρευνες του αμερικανικού Pew Research Center, όσοι καταφέρνουν να αντιλαμβάνονται την ύπαρξή τους μέσα από το παρόν και όχι μέσα από διαρκείς συγκρίσεις και αναπολήσεις του παρελθόντος έχουν πολλές παραπάνω πιθανότητες να ζήσουν ευτυχισμένοι. Οι στόχοι που μπορούν να συμβάλλουν σε μια θετική άποψη της ζωής είναι εκείνοι που αφορούν στο παρόν, των οποίων τα αποτελέσματα είναι απτά και όχι συνδεδεμένα με μεγαλεπήβολες φιλοδοξίες που φέρνουν κατά κανόνα αντίθετα αποτελέσματα.

http://www.ethnos.gr

Night Cafe in Arles (Madame Ginoux) - Paul Gauguin.

Το "ψυχολογικό ανοσοποιητικό μας σύστημα" μας επιτρέπει να νιώθουμε πραγματικά ευτυχισμένοι ακόμα και αν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα σχεδιάσαμε....

Στο βιβλίο του "Σκοντάφτοντας στην ευτυχία" (Stumbling on happiness) που έγινε best seller το 2006, ο Ντάνιελ Γκίλμπερτ, μεταξύ άλλων, αποκαλύπτει τα συστηματικά λάθη που όλοι κάνουμε όταν κρίνουμε πόσο ευτυχείς ή δυστυχείς είμαστε. 

Αν και οι ψυχολόγοι πάντα έδιναν βάση στο συναίσθημα, εντούτοις κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες η μελέτη του συναισθηματικού κόσμου έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ, και ένα από τα συναισθήματα που οι ψυχολόγοι μελετούν πιο έντονα είναι αυτό της ευτυχίας. Πρόσφατα, οικονομολόγοι και νευροεπιστήμονες προστέθηκαν στους επιστήμονες πουν ερευνούν την ευτυχία. Όλοι αυτοί οι κλάδοι είναι διαφορετικοί μεταξύ τους, όμως έχουν κοινά ενδιαφέροντα: Οι ψυχολόγοι θέλουν να καταλάβουν τι αισθάνονται οι άνθρωποι, οι οικονομολόγοι θέλουν να γνωρίζουν τι έχει αξία για τους ανθρώπους, και οι νευροεπιστήμονες θέλουν να γνωρίζουν πώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος ανταποκρίνεται στις ανταμοιβές.

Οπότε, αφού υπάρχουν τρεις ξεχωριστές ειδικότητες που ενδιαφέρονται για αυτό το θέμα, επόμενο είναι να αποκτήσει μεγάλο επιστημονικό ενδιαφέρον. Οι έρευνες σχετικά με την ευτυχία δημοσιεύονται ακόμα και στο περιοδικό Science, ερευνητές που μελετούν την ευτυχία έχουν κερδίσει βραβεία Νόμπελ, και οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο πιέζουν για να μάθουν πώς να μετρούν και να αυξάνουν την ευτυχία των πολιτών.

 

Τι ανακάλυψαν όλοι αυτοί οι ερευνητές σχετικά με την ευτυχία;

Μεγάλο μέρος της έρευνας επιβεβαιώνει πράγματα που υποψιαζόμασταν ότι ισχύουν. Για παράδειγμα, σε γενικές γραμμές οι άνθρωποι που έχουν καλές και ρομαντικές σχέσεις είναι πιο ευτυχισμένοι από εκείνους που δεν έχουν. Οι υγιείς είναι πιο ευτυχισμένοι από ό, τι άρρωστοι. Οι άνθρωποι που συμμετέχουν στην ενορία τους, είναι πιο ευτυχισμένοι από εκείνους που δεν συμμετέχουν. Οι πλούσιοι είναι πιο ευτυχισμένοι από τους φτωχούς. Και ούτω καθεξής.

Όμως υπήρξαν και κάποιες εκπλήξεις. Για παράδειγμα, ενώ όλα τα παραπάνω κάνουν τους ανθρώπους πιο ευτυχισμένους, είναι εκπληκτικό το πόσο λίγο σημασία έχει ξεχωριστά κάθε ένα από αυτά. Πράγματι, ένα καινούργιο σπίτι ή μια νέα σύντροφος μας κάνει πιο ευτυχισμένους. Αλλά όχι πολύ, και όχι για πολύ !

Όπως αποδεικνύεται, οι άνθρωποι δεν είμαστε πολύ καλοί στο να προβλέπουμε τι θα μας κάνει ευτυχισμένους και πόσο καιρό αυτή η ευτυχία θα διαρκέσει. Αναμένουμε ότι θετικά συμβάντα θα μας κάνουν πολύ πιο ευτυχισμένους από ό, τι στην πραγματικότητα μας κάνουν, και αναμένουμε ότι αρνητικά γεγονότα θα μας κάνουν πολύ πιο δυστυχισμένους από ό,τι στην πραγματικότητα μας κάνουν. Όλες οι μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι το να κερδίσεις ή να χάσεις τις εκλογές, να κερδίσεις ή να χάσεις ένα σύντροφο, να πάρεις ή να μην πάρεις προαγωγή, να περάσεις ή να αποτύχεις στα μαθήματά, όλα έχουν λιγότερη επίδραση στην ευτυχία από ό, τι πιστεύουμε.

Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ελάχιστα συμβάντα μας επηρεάζουν για περισσότερο από τρεις μήνες. Όταν συμβαίνουν καλά πράγματα, γιορτάζουμε για λίγο και στη συνέχεια ξεθυμαίνει η χαρά. Όταν συμβαίνουν άσχημα πράγματα , κλαίμε και κλαψουρίζουμε για λίγο, όμως γρήγορα βρίσκουμε την δύναμη να ανασηκωθούμε και να τραβήξουμε το δρόμο μας.