Τρίτη 4 Μαΐου 2021

Το σπαθί στην ουρά του Δράκου με τα οκτώ κεφάλια· από τα χέρια του Susano-o στα χέρια του Yamato Takeru


Susanoo slaying the Yamata no Orochi, woodblock print by Tsukioka Yoshitoshi, 1887
______________

Ο εξόριστος θεός

Στο Kojiki, «το χρονικό των αρχαίων υποθέσεων» (712) , αλλά και στο μεταγενέστερο Nihon Shoki«Χρονικά της Ιαπωνίας από τους πρώτους χρόνους έως το 697 μ.Χ» (720), ανιστορείται η δημιουργία των νησιών που αποτελούν την Ιαπωνία από τους θεούς Izanagi και Izanami, καθώς και η γέννηση των μεταγενέστερων θεοτήτων που αποτελούν το ιαπωνικό πάνθεον.

Όταν η Izanami έμεινε κυριάρχος του Κάτω Κόσμου κι ο Izanagi έφυγε,κυνηγημένος, στάθηκε να πλυθεί στο ρυάκι, για να βγάλει από πάνω του το μίασμα. Καθώς σκούπισε το αριστερό του μάτι γεννήθηκε η θεά του ήλιου Amaterasu (Εκείνη-Που-Φωτίζει-Τον-Παράδεισο), η μεγαλύτερη θεότητα της Ιαπωνικής Θρησκείας, Shinto. Όταν σκούπισε το δεξί του μάτι γεννήθηκε ο θεός του φεγγαριού Tsukiyomi. Κι όταν σκούπισε τη μύτη του δημιούργησε τον Susano-o, το θεό των ανέμων, της καταιγίδας και των υδάτων. Ευχαριστημένος με τα παιδιά του, έδωσε στο καθένα ένα βασίλειο για να κυβερνήσει: στην Amaterasu το βασίλειο των Ουρανών (Takamagahara), στον Tsukiyomi το βασίλειο της Νύχτας και στον Susano- o το βασίλειο της Θάλασσας.

Σύμφωνα με τους μύθους, ο Susano- o αρνείται να αναλάβει τα καθήκοντά του ως θεός των θαλασσών, αλλά θρηνεί χωρίς σταματημό κάνοντας τα δέντρα να μαραθούν και τις θάλασσες να στεγνώσουν. Όταν ο Izanagi ρωτά τον γιο του γιατί κλαίει, εκείνος του λέει ότι θέλει να επισκεφτεί τη μητέρα του, Izanami, στον Κάτω Κόσμο. Αυτό εξοργίζει τον Izanagi που διώχνει μακριά το γιο του. 


«Tsuba (Sword guard) with the Sun Goddess Amaterasu and Her Brother Susano-ô» by Tôzan (late 19th century), 
Walters Art Museum, Baltimore, United States of America
___________

Πριν φύγει όμως από τη σφαίρα των θεών, ο Susano- o ζητάει ν' αποχαιρετήσει την αδερφή του, Amaterasu. Εκείνη, καχύποπτη για τις προθέσεις του αδερφού της, ετοιμάζεται για την αντιπαράθεση. 

Τα αδέλφια συμμετέχουν σε έναν περίεργο διαγωνισμό για να αποδείξουν την ειλικρίνεια των προθέσεων τους και ο Susano- o απαιτεί να είναι εκείνος ο νικητής, προκαλώντας με τις ενέργειές του τρομερό χάος στην επικράτεια της Amaterasu. Μολονότι η θεά προσπαθεί με κάθε τρόπο να τον εξευμενίσει και εξαντλεί τα όρια της ανοχής της, εκείνος συνεχίζει να συμπεριφέρεται με ασυγχώρητη ξεδιαντροπιά: καταστρέφει τους ορυζώνες της και ρίχνει περιττώματα στην ιερή αίθουσα που χρησιμοποιεί η Amaterasu για να δοκιμάσει το νέο ρύζι των χωραφιών. 

Σε κάποια παραλλαγή του μύθου, μάλιστα, σαν τελική προσβολή, ο Susano- o, αφηνιασμένος, ανοίγει μια τρύπα στην οροφή του υφαντουργείου της και πετάει μέσα ένα  «ουράνιο παρδαλό άλογο, που το είχε γδάρει κόντρα». Μόλις το αντίκρισαν οι κυρίες της θεάς που ύφαιναν τα μεγαλόπρεπα φορέματα των θεοτήτων, θορυβήθηκαν τόσο πολύ που πέθαναν από φόβο.

Hagino Yoshiyuki, The god Susanoo throws the Heavenly Horse 
into the goddess Amaterasu's loom, 1911
____________

Η Amaterasu προσπαθεί να κρατήσει συμφιλιωτική στάση, αλλά ο αδελφός της συνεχίζει τις σκληρές πράξεις του, μέχρι που εκείνη, κυριευμένη από φόβο, κρύβεται σε μια σπηλιά και ρίχνει τον κόσμο στο σκοτάδι.

 Όταν η Amaterasu βγαίνει από τη σπηλιά και αποκαθιστά το φως και την τάξη στον κόσμο, αυτή και οι άλλες θεότητες συσκέπτονται και επιβάλλουν τιμωρίες στον Susano- o: τον υποχρεώνουν να κόψει τη γενειάδα του, να ξεριζώσει τα νύχια των χεριών και των ποδιών του και τον εξορίζουν στη γη. 

Καθώς εκείνος περιπλανιέται, ψάχνοντας να βρει την κατάλληλη τοποθεσία για να χτίσει το παλάτι του, βρίσκεται στην περιοχή Izumo, στο δυτικό Honshu. Στις όχθες του ποταμού Hii, βλέπει ένα ζευγάρι γέρων με την κόρη τους να κλαίνε με αναφιλητά. 

Toyohara Chikanobu, Susanoo rescues Kushinada Hime from the dragon, 1886 (αντίγραφο) The San Diego Museum of Art Collection
____________

Ο Susano-o συναντά την πριγκίπισσα Kushinada

Ο Susano-o καθηλώθηκε από την ομορφιά της κοπέλας και το γοερό μοιρολόι των γέρων που έχυναν πικρά δάκρυα.

 — «Γιατί κλαίτε;» ρώτησε περίεργος. 

— «Νεαρέ μου, η κόρη μου πρόκειται να θυσιαστεί στον μεγάλο Δράκο Orochi. Η γυναίκα μου και εγώ είχαμε άλλες επτά κόρες αλλά ο Δράκος τις κατασπάραξε όλες», είπε με απελπισία ο γέρος. 

— «Μόνο η στερνή μας κόρη απέμεινε, αλλά ο Orochi την θέλει και αυτή» είπε η γριά με απόγνωση.

Ο Susano-o τους λυπήθηκε. 

— «Αν σκοτώσω το δράκο, θα μου δώσεις την κόρη σου για γυναίκα μου;», ρώτησε το ζευγάρι.

Ο γέρος τον κοίταξε. 

— «Ποιος είσαι, νεαρέ;» απόρησε. 

— «Είμαι ο Susano-o. Μόλις εξορίστηκα από τον Παράδεισο και σκοπεύω να μείνω για πάντα στην Γη», είπε απλά. 

Ο γέρος υποκλίθηκε σεβάσμια, ακουμπώντας το μέτωπό του τρεις φορές στο χώμα. Η κοπέλα σήκωσε το κεφάλι της, σκούπισε τα δάκρυά της και κοίταξε τον Susano-o κατάματα. 

— «Είμαι η πριγκίπισσα Kushinada, η τελευταία του Οίκου μου. Αν με υπερασπιστείς, θα είμαι δική σου για πάντα, Κύριε».

«Susanoo meeting Kushinada first time before he goes to fight with Yamata no Orochi « 
by jurithedreamer, https://www.deviantart.com/
__________

Ο Susano-o συμφώνησε χαρούμενος και για να προφυλάξει την πριγκίπισσα, την μεταμόρφωσε σε ένα χτένι που το έβαλε στα μαλλιά του· οι Ιάπωνες είχαν πολύ μακριά μαλλιά τότε. Μετά, παράγγειλε στους γέρους να φτιάξουν δυνατό σάκε και να το τοποθετήσουν σε οκτώ βαρέλια, ένα σε κάθε πύλη του φράκτη που κατασκεύασαν γύρω απ’ το σπίτι τους. Έτσι  κι έγινε.

Taiso, Yoshitoshi ( 1839-1892), Susanō no mikoto, Kushinada -Hime 1880, 
Library of Congress
__________

Ο Susano-o σκοτώνει το δράκο και βρίσκει το σπαθί

Κάποια στιγμή, ο Orochi φάνηκε από μακριά: ήταν τεράστιος όσο δυο κοιλάδες και ειχε οκτώ φοβερά κεφάλια και οκτώ ουρές που ήταν πιο χοντρές και από τα γέρικα πεύκα της επαρχίας Izumo. Όσο φοβερός και αν ήταν όμως, είχε την κοινή αδυναμία των υπερφυσικών ζώων που είναι το αλκοόλ: όταν λοιπόν ήπιε και τις οκτώ μερίδες σάκε, έπεσε να αποκοιμηθεί μεθυσμένος.

Από εκεί και πέρα, όλα ήταν εύκολα για τον Susano-o. Έκοψε όλα τα κεφάλια του Orochi ένα προς ένα και τις ουρές του μία προς μια, μέχρι που ο ορμητικός ποταμός Hii κοκκίνησε με το αίμα του. Όταν έκοψε όμως την τελευταία ουρά του Δράκου, το ξίφος του έσπασε στα δυο. Το να σπάσει το ξίφος του Κόμη της Θάλασσας και των Ανέμων δεν είναι κάτι συνηθισμένο και ο Susano-o απορημένος κοίταξε τη σχισμένη σάρκα του Oroshi για να δει τι συνέβη. Έτσι, βρήκε κρυμμένο ένα θαυμάσιο μαγικό σπαθί, το Ame-no-Murakumo-no-Tsurugi, το «Σπαθί που μαζεύει τα σύννεφα τ’ ουρανού», το πιο ιερό σπαθί της Ιαπωνίας το οποίο ο Susano-o χάρισε στην αδελφή του Amaterasu ως δώρο συμφιλίωσης. 

Susanoo slaying the Yamata no Orochi, woodblock print by Toyohara Chikanobu, circa 1870s
______________

Ο Susano-o χτίζει τη γαμήλια στέγη του

Ο Δράκος ήταν τώρα κομματάκια και ο Susano-o με την Kushinada στο πλευρό του, αποφάσισε να χτίσει σε εκείνη την περιοχή το παλάτι του. Φτάνοντας στη Suga είπε: «Νιώθω την καρδιά μου να ξανανιώνει εδώ. Αυτό είναι το μέρος που έψαχνα!». Εκεί έφτιαξε το παλάτι του, διόρισε επιστάτη τον πεθερό του κι έζησε ευτυχισμένος με τη γυναίκα του. Το τραυματισμένο παιδί που εκδικείται τον κόσμο και προκαλεί γύρω του χάος, έχει μεταμορφωθεί σ' έναν ήρωα, που πραγματοποιεί άθλους, γίνεται χρήσιμος στον τόπο και τους ανθρώπους του και βρίσκει τη θέση του στη ζωή. Στην περιοχή που έχτισε το παλάτι του ο Susano-o υπάρχει μέχρι σήμερα ιερό του Shinto.

Ο μύθος λέει ότι μόλις ο Susano-o ολοκλήρωσε την κατασκευή του παλατιού, ένα μεγάλο χρυσό σύννεφο εμφανίστηκε στον ουρανό και κοιτάζοντάς το, απήγγειλε το πρώτο ποίημα, «waka» - όπως λένε - στην ιστορία της Ιαπωνίας και πρόδρομο των «haiku». Μέσα από εικόνες που αντιπαραβάλλονται - τα σύννεφα που με εκρηκτική δύναμη ανεβαίνουν στον ουρανό και η γη που προστατεύεται με φράκτη - δηλώνεται η αξία του γάμου και οι ρόλοι των συζύγων μέσα σ' αυτόν. Το νόημα του ποιήματος έχει περίπου ως εξής: Όπως το Ιζούμο είναι ένας τόπος προστατευμένος από άφθονα σύννεφα, έτσι κι εγώ φτιάχνω ένα παλάτι περιφραγμένο, για να ζήσω με τη γυναίκα μου: 

Izumo-tatsu
Izumo Yaegaki
Tsuma-gomi ni
Yaegaki tsukuru
Sono Yaegaki o  



Δρακοντοκτόνοι ήρωες σ' Ανατολή και Δύση....

Δράκοντες, παρόμοιοι με τον Yamata no Oroch,i εμφανίζονται ακατάπαυστα μέσα στους αιώνες.
Ήδη από τους κοσμογονικούς μύθους, δράκοι πολεμούν εναντίον των Θεών, καθώς οι τελευταίοι προσπαθούν να επιβάλουν την Τάξη της Δημιουργίας μέσα στο Χάος. Στους μύθους, τις παραδόσεις, τα παραμύθια και τις λαϊκές αφηγήσεις, απέναντι στο δράκο βρίσκεται πάντοτε ένας θεός ή ήρωας, ένας αντρειωμένος ή ένας άγιος, που τον πολεμά. Έτσι, πάλι μέσα στους αιώνες, σε Ανατολή και Δύση, παράλληλα με την ύπαρξη των δράκων, ξετυλίγεται και ο μύθος του δρακοκτόνου ήρωα, όπως ο Susano –o. 

Ο Δίας σαν νέος παγκόσμιος κυρίαρχος, κυνηγά με τους κεραυνούς του τον τρομερό δρακόμορφο γίγαντα Τυφώνα και τον καταπλακώνει ρίχνοντας πάνω του την Αίτνα. 

Ο Μαντρούκ σκοτώνει την δρακόμορφη θεότητα του Χάους Τιαμάτ, δημιουργεί τον ουρανό και τη γη και γίνεται έτσι ο κυριότερος θεός του βαβυλωνιακού πανθέου. 

Ο Μαρντούκ πολεμά και σκοτώνει την Τιαμάτ
__________

Στο «Άσμα των Βόλσουνγκ», ο Ζίγκουρντ σκοτώνει το δράκο Φάφνιρ, που έχει το άντρο του σε μια απάτητη σπηλιά και φυλάει έναν καταραμένο θησαυρό. 

Arthur Rackham, Siegfried kills Fafnir
_________

Ο Ίντρα, η κορυφαία θεότητα του Βεδικού πανθέου, συγκρούστηκε με τον δρακόμορφο Βρίτρα, που έχε κλέψει όλο το νερό του κόσμου, κρατώντας σε ξηρασία τη γη για μια μεγάλη περίοδο. Ο Ίντρα, αφού πρώτα γκρέμισε 99 κάστρα τα οποία ανήκαν στο δράκο, τον σκότωσε και τα νερά άρχισαν και πάλι να πέφτουν από τον ουρανό. Έτσι έγινε βασιλιάς ανάμεσα σε θεούς και ανθρώπους. 


Indra kills Vrttirasura (story from Rig Veda, featured in Bhagavata)
___________

Ο Θεός Απόλλωνας - ήλιος σκοτώνει με τα ολόχρυσα βέλη που του χάρισε ο Ήφαιστος, τον Πύθωνα, μια τεράστια σαύρα που φύλαγε την πηγή των Δελφών κι έκανε πολλές καταστροφές στην περιοχή. Θόλωνε τα νερά αναταράζοντας τις πηγές και τα ποτάμια, κατέστρεφε τις καλλιέργειες, καταβρόχθιζε τα κοπάδια και τρόμαζε τις Νύμφες· όταν μάλιστα ήταν πολύ μανιασμένος, στραγγάλιζε και κατάπινε τους ανήμπορους κατοίκους.

Ο Κάδμος, πάλι, όταν αποφάσισε να χτίσει τη Θήβα, βρέθηκε αντιμέτωπος μ’ έναν «κρηνοφύλακα δράκο», γέννημα του Θεού Άρη. Ο Δράκος έτρωγε όσους ανθρώπους πήγαιναν να πάρουν νερό από την πηγή Άρεια και εμπόδιζε την υδροδότηση της πόλης. Ο Κάδμος πήγε ο ίδιος στην πηγή για να αντιμετωπίσει το τέρας. Με μια πέτρα θρυμμάτισε το κεφάλι του δράκου και έσπειρε τα δόντια του, από τα οποία ξεφύτρωσαν τρομεροί πολεμιστές, οι περίφημοι «Σπαρτοί».

Hendrik Goltzius, Cadmus slays the dragon, 1573 – 1617
________________

Άλλοτε πάλι, οι δράκοντες, όχι μόνο φυλάνε τις υδάτινες πηγές και εμποδίζουν τους κατοίκους να προμηθευτούν νερό, αλλά απαιτούν μία ή και πολλές ανθρωποθυσίες για χάρη τους, όπως ο Yamata no Oroch,i, που έχει ήδη κατασπαράξει τις επτά αδελφές της Kusa-nada-Hime, όταν εμφανίζεται στο προσκήνιο της δράσης ο Susano –o.

Ένα τέτοιο θαλάσσιο τέρας, σταλμένο από τον Ποσειδώνα, κατασπάραζε ανθρώπους και ζώα στην Αιθιοπία, αν δεν θυσιαζόταν, σύμφωνα με χρησμό του μαντείου του Άμμωνα, η πριγκίπισσα Ανδρομέδα. Αλυσοδεμένη, την εγκατέλειψαν σ΄ ένα βράχο της ακτής, για να την καταβροχθίσει το Κήτος. Ο Περσέας, καβάλα στον Πήγασο, βλέπει την κοπέλα, και θαμπωμένος από την ομορφιά της, σκοτώνει το θαλάσσιο δράκοντα, παντρεύεται την Ανδρομέδα και την παίρνει μαζί του στην Τίρυνθα.


Piero di Cosimo, Andromeda liberata da Perseo, circa 1510, Galleria degli Uffizi, Firenze
_____________

Καβάλα στον Πήγασο, επίσης,  ο Βελλεροφόντης κατάφερε να σκοτώσει τη Χίμαιρα, ένα άγριο τέρας με κεφάλι λιονταριού, ουρά δράκοντα και ένα κεφάλι κατσίκας στη μέση, που έβγαζε φλόγες από τα ρουθούνια του, λεηλατούσε και άρπαζε τα κοπάδια.


Ο Βελλεροφόντης καβάλα στον Πήγασο, σκοτώνει την Χίμαιρα, Απουλία, 350-300 π.Χ, Monsters Exhibition, Palazzo Massimo, Rome, 2014
___________

Ο Ηρακλής πάλι, δρακοντοκτόνος από την κούνια του, αρπάζει τα δύο φίδια - δράκοντες, που έστειλε η Ήρα και τα πνίγει και αργότερα, σ' εναν από τους δώδεκα άθλους του, σκοτώνει την Λερναία Ύδρα, ένα ερπετό με εννέα φιδίσια κεφάλια, το οποίο ζούσε στην λίμνη Λέρνα. Αφού αντιμετωπίσει πολλούς ακόμα δρακόμορφους αντιπάλους, θα σώσει την Ησιόνη, την κόρη του Λομέδοντα, η οποία, δεμένη σε μια ακρογιαλιά της Τροίας, περίμενε τον θάνατό της από έναν θαλάσσιο δράκοντα, επίσης σταλμένο από τον Ποσειδώνα, που θα την καταβρόχθιζε.


Hercules rescuing Hesione from a sea-monster. Engraving
_______________


Στην Αλαγία - ανατολική επαρχία της Αττάλειας, όπου βασίλευε κάποιος Σέλβιος - ένα θηρίο, σύμφωνα με την παράδοση, καθημερινά άρπαζε ανθρώπους ή ζώα και τα κατάτρωγε. Οι κάτοικοι της περιοχής όριζαν με κλήρο το θύμα του δράκου για πολλά χρόνια. Ολόκληροι στρατοί αντιτάχθηκαν στο τέρας, χωρίς αποτέλεσμα. Ο κλήρος έπεσε και στη βασιλοπούλα, την οποία έσωσε ο Άγιος Γεώργιος, νεαρός αξιωματικός στο στράτευμα του Διοκλητιανού, ο οποίος έφιππος σκότωσε το δράκο με το κοντάρι του.


Άγιος Γεώργιος δρακοντοκτόνος, Β΄ μισό 16ου αιώνα, αποδίδεται στον Γεώργιο Κλόντζα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών.
________________


Το σπαθί στα χέρια του εγγονού της Amaterasu

Η Amaterasu θα γίνει γεννήτορας του βασιλικού οίκου της Ιαπωνίας, παραδίδοντας το «Σπαθί που μαζεύει τα σύννεφα τ’ ουρανού», στον εγγονό της Ninigi, μαζί μ' έναν μαγικό καθρέφτη κι ένα κόσμημα, για να τα φέρει ως δώρα στη γη. Αυτά τα τρία αντικείμενα θα αποτελούν έκτοτε τα σύμβολα του αυτοκρατορικού θεσμού, η κατοχή των οποίων αποδεικνύει τη νομιμότητα του αυτοκράτορα.  
  • «Yata no Kagami», ο χάλκινος καθρέφτης, σύμβολο της Θεάς του Ήλιου και της αγνότητας 
  • «Kusanagi no Tsurugi», το ξίφος, σύμβολο του θάρρους. 
  • «Yasakani no Magatama», ένα περιδέραιο, σύμβολο της καλοσύνης, που διώχνει τα κακά πνεύματα.

Όρθια αριστερά η Amaterasu κρατάει τους «τρεις ιερούς θησαυρούς», 
δεξιά της ο εγγονός της Ninigi.
Toyohara Chikanobu, Meiji-tenno among kami and emperors, 1878
_______________

Η ιστορία του Yamato Takeru

Πολλές γενιές αργότερα, το μαγικό σπαθί θα βρεθεί στα χέρια του Yamato Takeru, θρυλικού πρίγκηπα και ήρωα της δυναστείας Yamato, ο μύθος του οποίου τοποθετείται χρονικά στη διάρκεια της ημι-ιστορικής περιόδου της εθνικής ενοποίησης της Ιαπωνίας υπό τους ηγέτες της φυλής Yamato. Το βασίλειο του Yamato επικεντρωνόταν στην περιοχή Κίνκι - περιοχή Νάρα, Κυότο κτλ.- στο κέντρο περίπου της  Honshū. Σύμφωνα με άλλη άποψη, δεν πρόκειται για υπαρκτό πρόσωπο, αλλά για πλασματικό χαρακτήρα, που ενσωματώνει χαρακτηριστικά πολλών ηρώων της δυναστείας Yamato, οι οποίοι έζησαν την περίοδο μεταξύ του τέταρτου, έκτου ή και έβδομου αιώνα και κατάφεραν να συνενώσουν κάτω από την εξουσία της πολυάριθμα κρατίδια.

Σύμφωνα με το Kojiki και το Nihonshoki, ο Yamato Takeru ήταν ένας από τους γιους του θρυλικού ή ημι-ιστορικού 12ου αυτοκράτορα της Ιαπωνίας Keiko (71-130 μ.Χ), ο οποίος, σύμφωνα με τους μύθους και τα αρχεία, λέγεται ότι έζησε έως την ηλικία των 106 ετών και απέκτησε 80 παιδιά. Μεταξύ αυτών των παιδιών ήταν δύο γιοι, ο πρίγκιπας Oh-usu και ο μικρότερος αδερφός του πρίγκιπας O-usu. Αυτός ο μικρότερος αδελφός θα γίνει ο ήρωας Yamato Takeru 
και από νωρίς θα δείξει την πολεμική του ανδρεία. Το Nihonshoki τον περιγράφει ως εξής: 

«Όταν ήταν νέος, διακρινόταν από επιθετικό πνεύμα και όταν μεγάλωσε, η εμφάνισή του δεν πέρναγε απαρατήρητη, το ύψος του ήταν 3,3 μέτρα και η δύναμή του ήταν τέτοια, που μπορούσε να σηκώσει ένα τεράστιο χάλκινο καζάνι».

Κατάφερε, υποτάσσοντας όλες τις φυλές που αντιστέκονταν - τους Kumaso στα νοτιοδυτικά και τους Emishi στα βορειοανατολικά - να πετύχει την επέκταση της κυριαρχίας των Yamato σε όλα σχεδόν τα νησιά της Ιαπωνίας.

Οι περιγραφές του χαρακτήρα του Yamato Takeru είναι παρόμοιες στο Kojiki και στο Nihonshoki, αλλά η σχέση του με τον πατέρα του, αυτοκράτορα Keiko, περιγράφεται πολύ διαφορετικά στα δύο βιβλία. Στο Kojiki η ιστορία του Yamato Takeru είναι τραγικά διαποτισμένη από την εχθρότητα και το μίσος του πατέρα απέναντι στο γιο, που παρ' όλα αυτά, παραμένει αφοσιωμένος και εκτελεί υπάκουα τις επικίνδυνες αποστολές που εκείνος του αναθέτει. 

Ο αυτοκράτορας - πατέρας στο Kojiki έχει πολλά από τα χαρακτηριστικά του κακού, εξουσιαστικού και ζηλόφθονου πατέρα, αρχετυπικό μοτίβο στις μυθολογίες όλου του κόσμου, οι οποίες βρίθουν από τύπους της κτηνώδους πατρικής εικόνας, που καταστρέφει τα αρσενικά, κυρίως παιδιά  για να μη της πάρουν, τα κλειδιά. Τα καταπίνει σαν τον Ουρανό, τα καταβροχθίζει σαν τον Κρόνο, τα τεμαχίζει σαν τον Τάνταλο, τα εξορίζει σαν τον Λάϊο. Η Γαία και η Ρέα βοηθούν τα αρσενικά παιδιά να σωθούν κι η Θέτις φορά  στον Αχιλλέα γυναικεία ρούχα και τον κρύβει ανάμεσα στις κόρες του Λυκομήδη, βασιλιά της Σκύρου, για να ξεφύγει από το θάνατο, που εκείνη ξέρει πως θα τον βρει στην Τροία. Κι αυτός ακόμα ο παλαιοδιαθηκικός Αβραάμ δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να θυσιάσει τον Ισαάκ, ούτε βέβαια κι ο Ιακώβ, που αν και φερόταν καλά μόνο στον Ιωσήφ - όχι στους υπόλοιπους έντεκα γιους του - δεν έκανε τίποτα για να τον προστατέψει από την οργή των αδελφών του.

Στην ιστορία που αφηγείται το Kojiki, ο σκληρός πατέρας διώχνει μακριά από το παλάτι το γιο του, φοβούμενος για τη ζωή και το θρόνο του και του αναθέτει αποστολές επικίνδυνες, με την ελπίδα να μη γυρίσει πίσω ζωντανός. Με τη σειρά του, ο έφηβος γιος - στην ηλικία που ο μυθολογικός ήρωας, εκούσια ή ακούσια βγαίνει από το σπίτι για να μυηθεί στον κόσμο των ανδρών - με παράπονο και δάκρυα στην αρχή, ακολουθεί το δρόμο των περιπετειών, προκειμένου να κερδίσει την πατρική αποδοχή και αγάπη.

Yamato Takeru statue holding a sword Kusanagi in hand (Nihondaira, Shizuoka City)
______________

Το κάλεσμα του ήρωα

Στο Kojiki, ο Yamato Takeru, αρχικά γνωστός ως πρίγκηπας O-usu, σκοτώνει τον μεγαλύτερο αδελφό του Oh-usu. Στο Nihonshoki, αντίθετα, ο Yamato Takeru και ο αδελφός του είναι δίδυμοι και δεν γίνεται πουθενά λόγος για την αδελφοκτονία. 

Σύμφωνα με την εκδοχή που παρουσιάζεται στο Kojiki, λοιπόν, ο αυτοκράτορας Keikô μαθαίνει ότι δύο όμορφες αδελφές ζουν εκεί κοντά και στέλνει τον πρίγκιπα Oh-usu να του τις φέρει στο παλάτι. Όταν τις βρίσκει ο Oh-usu, αποφασίζει να παντρευτεί ο ίδιος και τις δύο αδελφές και στον πατέρα του στέλνει δύο άλλα κορίτσια αντί για κείνες. Ο αυτοκράτορας Keikô αντιλαμβάνεται την απάτη του γιου του και αρνείται να παντρευτεί τις δύο αντικαταστάτριες. Μετά από αυτό το επεισόδιο, ο πρίγκιπας Oh-usu παύει να γευματίζει πρωί και βράδυ με τον πατέρα του, όπως έκανε μέχρι τώρα, συμπεριφορά αταίριαστη στην αφοσίωση που οφείλει ένας γιος στον πατέρα του. Έτσι ο Keikô ζητά από τον άλλο γιο του, τον πρίγκιπα O-usu, να υπενθυμίσει στον αδελφό του τα καθήκοντά του. Πέντε μέρες όμως μετά, ο πρίγκιπας Oh-usu δεν έχει ακόμη εμφανιστεί στα γεύματα και ο αυτοκράτορας Keikô ρωτάει ξανά τον O-usu εάν πράγματι συμβούλεψε τον αδελφό του σχετικά με την συμπεριφορά του. Εκείνος απαντά  ότι δεν απέτυχε να διδάξει στον μεγαλύτερο αδερφό του το καθήκον του. Έτσι ο O-usu αποκαλύπτει στον πατέρα του ότι ένα πρωί, αιφνιδίασε τον αδερφό του, τον άρπαξε, του έκοψε τα μέλη και βάζοντάς τα σε μία ψάθα τα πέταξε.

Αυτή η βάναυση πράξη, που σε καμιά περίπτωση δεν συνάδει με συμπεριφορά πολιτισμένου ήρωα, θα έχει, ωστόσο, ως συνέπεια το κάλεσμα του Yamato Takeru για δράση. Η αδελφοκτονία αποδίδεται στον υπερβάλλοντα ζήλο του νεαρού πρίγκηπα να υπακούσει στον πατέρα του. Η πίστη και η αφοσίωση στον πατέρα (στοιχεία που σχετίζονται και επηρεάζονται από την εισαγόμενη κομφουκιανική ηθική) ήταν καθοριστικής σημασίας για την ομαλή λειτουργία της διακυβέρνησης και της κληρονομικής εξουσίας, και έτσι ειρωνικά η συμπεριφορά του Yamato Takeru υπογραμμίζει αυτά τα χαρακτηριστικά απέναντι στην παραβίασή τους από τον μεγαλύτερο αδελφό του. 

Παρ' όλα αυτά, ο αυτοκράτορας, τρομαγμένος από τη βαρβαρότητα και την ψυχρή συμπεριφορά του μόλις 15χρονου γιου του, τον στέλνει να αντιμετωπίσει μερικούς απόμακρους ανυπότακτους ηγέτες. Οι μύθοι γύρω από τον Yamato Takeru λαμβάνουν χώρα κατά την περίοδο που η Ιαπωνία δεν ήταν ακόμη ένα πραγματικά ενοποιημένο κράτος. Οι φυλές - ειδικά εκείνες που βρίσκονται μακριά από την κεντρική επικράτεια των Yamato - ήταν πιθανότατα απρόθυμες να δηλώσουν υποταγή στην κεντρική αρχή.

Το κάλεσμα για δράση του Yamato Takeru δείχνει έναν συνδυασμό πολλών στοιχείων που ήταν ζωτικής σημασίας στην πρώιμη ανάπτυξη του ιαπωνικού κράτους: πίστη, γενεαλογία και ενοποίηση. Υπακούοντας στον πατέρα του, ο Yamato Takeru αποδέχεται το κάλεσμα και ξεκινάει να ειρηνεύσει και να επεκτείνει τα όρια του οίκου του.  Η ιστορία του Yamato Takeru δείχνει την επείγουσα ανάγκη, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, να σταθεροποιηθεί ο κόσμος και να επικρατήσει έλεγχος και ειρήνη στο βασίλειο.

Yamato Takeru no Mikoto by Shigeru Aoki (1882–1911), 
Tokyo National Museum
__________

Η αποστολή στα νοτιοδυτικά· Kumaso και Izumo

Ο αυτοκράτορας Keikô, λοιπόν, στέλνει τον 15χρονο πρίγκηπα, αρχικά στο νησί Kyushu, στα νοτιοδυτικά του βασιλείου του, για να υποτάξει τους αδελφούς Kumaso Takeru, ελπίζοντας ότι δεν θα επιστρέψει ζωντανός. Με λίγους υπηρέτες μόνο, ο O-usu επισκέπτεται για πρώτη φορά τη θεία του Yamato Hime, στην επαρχία Ise, στο ιερό που είχε ιδρύσει εκείνη με εντολή της Amaterasu  και στο οποίο υπηρετούσε ως αρχιέρεια. Η Yamato Hime του δίνει ένα μεταξωτό γυναικείο φόρεμα, το οποίο θα αποδειχτεί χρήσιμο στην αποστολή του κι ο νεαρός πρίγκηπας, μ' ένα μαχαίρι κρυμμένο στα ρούχα του, αναχωρεί για τον προορισμό του.  

Ο O-usu φτάνει στο φρούριο των Kumaso και μαθαίνει ότι οργανώνουν μια μεγάλη γιορτή.Τη νύχτα της γιορτής ντύνεται με τα γυναικεία ρούχα, που πήρε από τη θεία του και γλιστράει ανάμεσα στους καλεσμένους. Οι δύο αρχηγοί των Κουμάσο, γοητευμένοι από την όμορφη κοπέλα και θολωμένοι από το ποτό, της ζητούν να καθήσει μαζί τους.  

Yamato Takeru dressed up like a woman, drawn by Kikuchi Yosai
____________

Ο O-usu βρίσκει την ευκαιρία που περίμενε, σκοτώνει τον μεγαλύτερο από τους αδελφούς Kumaso και στη συνέχεια κυνηγά τον νεότερο, που προσπαθεί να δραπετεύσει. Όταν ο O-usu συλλαμβάνει το δεύτερο αδελφό, εκείνος ζητά, πριν πεθάνει, να μάθει την ταυτότητά του άντρα που αποδείχτηκε πιο δυνατός κι από τα δύο αδέφια. Έτσι ο O-usu αποκαλύπτει 
ότι είναι πρίγκιπας, γιος του αυτοκράτορα Keikô, που ήρθε με διαταγή να τους σκοτώσει. Ο νεότερος αδελφός, λίγο πριν πεθάνει, εντυπωσιασμένος από τη γενναιότητα του νεαρού πρίγκιπα, του δίνει το όνομα Yamato Takeru, που σημαίνει «γενναίος άντρας από την περιοχή Yamato».

Tsukioka Yoshitoshi, Yamato Takeru dressed as a maidservant, 
preparing to kill the Kumaso leaders, 1886
____________

Ο Yamato Takeru πηγαίνει στη συνέχεια στην επαρχία Izumo, μια ακόμα ανυπότακτη περιοχή. Φτάνοντας εκεί, «πιάνει φιλίες» με τον Izumo Takeru, ισχυρό τοπικό ήρωα, χωρίς να αποκαλύψει την ταυτότητά του, με σκοπό να τον σκοτώσει. Φτιάχνει λοιπόν μυστικά ένα ψεύτικο σπαθί από ξύλο και το δένει στη μέση του. Οι δύο άντρες βρίσκονται μαζί στον ποταμό Hii, μια ζεστή καλοκαιρινή μέρα και όσο ο Izumo Takeru κολυμπά, ο Yamato Takeru αντικαθιστά το κοφτερό σπαθί του εχθρού με το ξύλινο και του προτείνει να μονομαχήσουν. Ο ήρωας του Izumo μένει ανυπεράσπιστος με το ψεύτικο σπαθί και ο Yamato Takeru του παίρνει το κεφάλι. 

«Yamato Takeru no Mikoto about to stab a man with a sword» 
 by Taiso, Yoshitoshi (1839-1892)
____________

Το «Σπαθί που μαζεύει τα σύννεφα» γίνεται το «Σπαθί που κόβει το γρασίδι»

Όταν ο  Yamato Takeru επιστρέφει στο παλάτι, αντί για τον έπαινο και την πατρική επιδοκιμασία που δικαιολογημένα περιμένει, βρίσκεται αντιμέπωπος με μια κρύα υποδοχή και την ανάθεση από τον αυτοκράτορα Keiko μιας ακόμα  δυσκολότερης αποστολής: 

«Πήγαινε να ειρηνεύσεις τις άγριες θεότητες και τους επαναστατημένους των δώδεκα επαρχιών της Ανατολής».  

Όταν φτάνει η ώρα να ξεκινήσει προκειμένου να υποτάξει τους Emishi (αρχαίες φυλές της Ιαπωνίας, ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνονται, ίσως και οι Ainu, σύμφωνα με πρόσφατες εθνολογικές μελέτες), ο Keiko τού δίνει έναν σύντροφο, τον πρίγκιπα Sumitomo-mimitake κι ένα μακρύ δόρυ με λαβή από ξύλο πουρναριού, σύμβολο αυτοκρατορικής εξουσίας και μαγικό εργαλείο συνάμα. Παρόλο που ο αυτοκράτορας δεν «αγκαλιάζει» τον ήρωα γιο του, γίνεται σαφές ότι ο Yamato Takeru έχει γίνει ένας  ζωτικός και αναντικατάστατος εκπρόσωπος  της κεντρικής αυτοκρατορικής εξουσίας, ο οποίος, καθώς η ιστορία εξελίσσεται, περιγράφεται με γλώσσα που συνήθως προορίζεται για αυτοκράτορες.

Πριν φύγει ο νεαρός, επισκέπτεται ξανά τη θεία του, Yamatohime-no-mikoto, παραπονιέται για τον πατέρα του που θέλει το θάνατό του και ζητάει ξανά τη βοήθειά της.

«Μήπως ο αυτοκράτορας θέλει να πεθάνω; Γιατί με στέλνει γι’ άλλη μια φορά, να ειρηνεύσω τώρα τους επαναστάτες των δώδεκα επαρχιών της Ανατολής, χωρίς να μου δώσει στρατό, χωρίς να μ’ αφήσει να πάρω ανάσα από την προηγούμενη αποστολή στη Δύση; Όταν το σκέφτομαι, μου φαίνεται ότι θέλει το θάνατό μου».

Εκείνη του δωρίζει τότε το ουράνιο σπαθί Ame-no-Murakumo-no-Tsurugi, που βρίσκεται στη φύλαξή της κι ένα σάκο, με την οδηγία να τον ανοίξει όταν βρεθεί σε κρίσιμη στιγμή. 

Prince Yamato Takeru, by Takahashi Yuichi, before 1894 
University Art Museum, Tokyo University of the Arts, Japan
_____________

Σύμφωνα, πάντως, με το Nihonshoki, ο αυτοκράτορας Keiko επέλεξε για την ασποστολή αυτή, αρχικά τον αδελφό του Yamato Takeru, πρίγκηπα Oh-usu. Όταν εκείνος δείλιασε και τράπηκε σε φυγή, ο Yamato Takeru πήρε εθελοντικά τη θέση του και κέρδισε έτσι την υπόσχεση του πατέρα του να τον διαδεχτεί στο θρόνο. Ενώ, λοιπόν, στο Kojiki, ο νεαρός πρίγκηπας ξεκινάει με θλίψη και δάκρυα εξαιτίας της πατρικής απόρριψης, στο Nihonshoki φεύγει δοξασμένος για να εκπληρώσει τις προσδοκίες του αυτοκράτορα πατέρα του. 

Οπλισμένος μ' αυτό το σπαθί, ο Yamato Takeru είχε μια σειρά από αξιόλογες νίκες, σε μία από τις οποίες λίγο έλειψε να βγει αληθινή η ευχή του πατέρα του και να χάσει τη ζωή του. Όταν έφτασε στην επαρχία Sagami, ο κυβερνήτης τον παρέσυρε ύπουλα σ' ένα λιβάδι, έβαλε φωτιά στο γρασίδι και σκότωσε το άλογό του, για να μην μπορεί να διαφύγει. Παγιδευμένος ο Takeru στο φλεγόμενο πεδίο, είδε το σπαθί του να κινείται μόνο του και να κόβει το γρασίδι μπροστά του, εμποδίζοντας έτσι τη  φωτιά να εξαπλωθεί. 

Στην κρίσιμη στιγμή, άνοιξε το σάκο και χρησιμοποίησε το δεύτερο δώρο της θείας του, ένα πυρόλιθο, με τον οποίο φούντωσε τη φωτιά. Με το μαγικό σπαθί που έλεγχε τους ανέμους, ο Takeru κατάφερε να στρέψει τη φωτιά προς την κατεύθυνση του εχθρού και να κάνει στάχτη τον κυβερνήτη της επαρχίας και την ακολουθία του. Μετά την επιτυχία αυτή, ο Yamato Takeru μετονόμασε το ιερό σπαθί σε «Kusanagi no Tsurugi» (το σπαθί που κόβει το γρασίδι), για να γιορτάσει τη νίκη και τη σωτηρία του από βέβαιο θάνατο.

Ogata Gekkô (1859–1920), Prince Yamato Takeru and his sword Kusanagi no Tsurugi, 1887 Museum of Fine Arts Boston
____________


Yamato Takeru between burning grass by Utagawa Kuniyoshi (1798 - 1861)
____________


Ο Yamato Takeru προστατεύει την Oto Tachibana Hime στην φλεγόμενη πεδιάδα.
____________

Η θυσία της Oto Tachibana Hime

Φεύγοντας από την πεδιάδα του Sagami με προορισμό την επαρχία Kanagawa, έφτασε στη θάλασσα του Hashirimizu, την οποία έπρεπε να διασχίσει για να φτάσει στη σημερινή Yokosuka. Λέγεται, ότι όταν αντίκρισε την απέναντι στεριά, ο Yamato Takeru είπε με δυνατή φωνή: «Είναι τόσο μικρή αυτή η θάλασσα, που μ’ ένα μόνο άλμα περνάς απέναντι». Τα απερίσκεπτα λόγια και το προκλητικό ύφος του προκάλεσαν το θυμό του Watatsumi, θεού της θάλασσας, ο οποίος σήκωσε γιγάντια κύματα και το πλοίο δεν μπορούσε να συνεχίσει την πορεία του. 

Τότε η γυναίκα - ή παλλακίδα, σύμφωνα με άλλη εκδοχή - του Yamato Takeru, Oto Tachibana Hime, που τον συνόδευε στο ταξίδι του, προκειμένου να ολοκληρωθεί η αποστολή και 
για να κατευνάσει το θυμό του Watatsumi, προσευχήθηκε και πήδηξε στη θάλασσα, αποφασισμένη να θυσιαστεί για χάρη του συζύγου της. Τη στιγμή που ήταν έτοιμη  να πέσει στα κύματα, συνέθεσε, λένε, ένα ποίημα, στο οποίο  μνημόνευε την ευγένεια και την προστατευτική στάση του Yamato Takeru απέναντί της, όταν κινδύνεψαν από τη φωτιά.

«Κυκλωμένοι όταν βρεθήκαμε  από την πυρκαγιά στην πεδιάδα του Sagami, όρθιος εσύ στη μέση της φωτιάς, ανησυχούσες για μένα…»

Πράγματι, η θυσία της Oto Tachibana Hime εξευμένισε την οργή του θεού και η τρικυμία κόπασε. Επτά ημέρες αργότερα, μόνο η χτένα της ξεβράστηκε στην απέναντι ακτή. Ο Yamato Takeru κατασκεύασε ένα μαυσωλείο και απόθεσε τη χτένα. Στο Hashirimizu Shrine υπάρχει μνημείο, με σχήμα που  θυμίζει πηδάλιο πλοίου και στη μεταλλική επιφάνεια του οποίου απεικονίζεται η Oto Tachibana Hime. Λέγεται ότι προσφέρει ασφάλεια και προστασία σε όσους ταξιδεύουν, για ν'  αντιμετωπίζουν τα απρόβλεπτα και επικίνδυνα κύματα των ωκεανών.


«Yamato Takeru's Wife Tachibana-hime Calms the Storm by Jumping into the Sea at Kazusa Bay» by Utagawa Yoshitora 
Museum of Fine Arts, Boston
__________




Η Oto Tachibana Hime θυσιάζεται για να σώσει τον Yamato Takeru
____________

Το μνημείο στο Hashirimizu Shrine, Yokosuka, Kanazawa
____________________

Ο θάνατος και η επιστροφή του ήρωα

Ο Yamato Takeru συνέχισε τα ταξίδια του, ξεπέρασε δυσκολίες  και κέρδισε μάχες πολλές στα ανατολικά, με το ιερό σπαθί στο χέρι. Επιστρέφοντας όμως στην επαρχία Owari, παντρεύτηκε την πριγκίπισσα  Miyazu Hime, με την οποία ήδη ήταν αρραβωνιασμένος κι αφού άφησε το σπαθί στη φύλαξή της, αγνοώντας τις δικές της εκκλήσεις να το πάρει μαζί του, ξεκίνησε να αντιμετωπίσει με γυμνά χέρια το θεό του όρους IbukiΣκαρφαλώνοντας στο βουνό, εμφανίστηκε μπροστά του ένας λευκός αγριόχοιρος, μεγάλος όσο μια αγελάδα, τον οποίο ο Yamato Takeru αγνόησε, πιστεύοντας ότι ήταν αγγελιοφόρος του θεού. 

Στην πραγματικότητα ήταν ο ίδιος ο θεός μεταμορφωμένος σε αγριόχοιρο, που προκάλεσε άγρια καταιγίδα με χαλάζι και ο Yamato Takeru λιποθύμησε. Ξαναβρήκε τις αισθήσεις του σε μια πηγή κατεβαίνοντας από το βουνό, ωστόσο ήταν ήδη άρρωστος. Όλο και πιο αδύναμος, πήρε το δρόμο της επιστροφής. Φτάνοντας στην πεδιάδα Tagi είπε: 

«Πάντα ήθελα να πετώ στον ουρανό. Όμως τα πόδια μου δε με υπακούν πια· τρεμουλιάζουν».

Όταν έφτασε στο Nobono (σημερινή πόλη Kameyama στο νομό Mie), συνέθεσε τέσσερα αποχαιρετιστήρια τραγούδια, στα οποία αναπολούσε την πατρίδα του Yamato: 

Γιαμάτο, είσαι η πιο λαμπρή πεδιάδα!
Τα βουνά κατεβαίνουνε κυκλώνοντάς σε
σα φράχτες από πρασινάδα.
Γιαμάτο, τι ωραία που είσαι! 

Προς το σπίτι μου το αγαπημένο
μαζεύονται τα σύννεφα.

Το ποίημα αυτό έμεινε ατέλειωτο. Η αρρώστια του χειροτέρεψε, έφτιαξε, λοιπόν, το τελευταίο ποίημα: 

Το σπαθί που άφησα
κοντά στο κρεβάτι ενός κοριτσιού.
Α, αυτό το σπαθί!

Μόλις ολοκλήρωσε την εκφώνηση αυτού του τελευταίου ποιήματος, πέθανε. Ήταν το 43ο έτος της βασιλείας του αυτοκράτορα Keiko (113 μ.Χ) και ο Yamato Takeru ήταν τριάντα μόλις χρονών.

Μόλις μαθεύτηκαν τα νέα για το θάνατο του Yamato Takeru έφτασαν εκεί οι γυναίκες και τα παιδιά του, έχτισαν ένα μαυσωλείο και τον θρήνησαν με τέσσερα τραγούδια, που έκτοτε τραγουδιούνταν στις επικήδειες τελετές των αυτοκρατόρων. Μετά την ταφή, η ψυχή του 
Yamato Takeru μεταμορφώθηκε σ' ένα μεγάλο άσπρο γερανό και πέταξε προς την πατρίδα του. Σε κάθε μέρος που το πουλί σταματούσε για να ξεκουραστεί έχτιζαν κι ένα ιερό προς τιμήν του. Τελικά το πουλί εξαφανίστηκε στον ουρανό και κανείς δεν το ξαναείδε ποτέ.  

Στο Kojiki δεν γίνεται πουθενά λόγος για τις αντιδράσεις του πατέρα του, σε αντίθεση με το Nihonshoki, όπου ο αυτοκράτορας Keiko παρουσιάζεται να θρηνεί μέρα και νύχτα το θάνατο του αγαπημένου του γιου, να αναγνωρίζει την έκταση και το μέγεθος των επιτυχιών του και να ανησυχεί για το μέλλον της χώρας τώρα που εκείνος δεν ζει πια.

Yamato Takeru Statue at Summit of Mt.Ibuki
Πηγή: https://snappygoat.com/
____________

Yamato Takeru, ένας ηττημένος ήρωας

O Yamato Takeru μεταμορφώνεται σταδιακά, στη διάρκεια των αποστολών του, από έναν δυνατό αλλά απερίσκεπτο και βάναυσο νεαρό πρίγκιπα σ' έναν στοχαστικό, συναισθηματικό, ευάλωτο και τελικά ηττημένο ήρωα. Στην ήττα του, ωστόσο, βρίσκεται ο μεγαλύτερος θρίαμβός του και αυτό είναι ίσως, που κάνει τον Yamato Takeru, τον αρχετυπικό γιαπωνέζο ήρωα.  

Ο Yamato Takeru - όπως άλλωστε και πολλοί από τους ήρωες και θεότητες που εμφανίζονται στο Kojiki - δεν μπορεί να χαρακτηριστεί η επιτομή της ηθικής ή της δικαιοσύνης. Δεν υπάρχουν απόλυτες τομές ανάμεσα στο καλό και το κακό, τη δύναμη και την αδυναμία. Ο Yamato Takeru οφείλει πολλές από τις επιτυχίες του στην εξαπάτηση, αλλά αυτό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αδυναμία ή «κακία». Η πονηριά, η εξυπνάδα και η απάτη θεωρούνται απόδειξη της γενναιότητας και της εφευρετικότητας του ήρωα. 

Αυτό που κάνει κάποιον ήρωα σε αυτούς τους μύθους είναι συχνά η ικανότητά του να συνδυάζει δράση και συναίσθημα, να αναγνωρίζει και να εκφράζει αδυναμία. Υπάρχει μια μακρά παράδοση στην Ιαπωνία, σύμφωνα με τη οποία ο αληθινός ήρωας είναι αυτός που συνδυάζει την πολεμική ικανότητα (bu) με τη λογοτεχνική ικανότητα (bun) και με πολλούς τρόπους ο Yamato Takeru είναι πρόδρομος αυτής της παράδοσης. 

Αν και δεν γράφει, εκφράζει τα συναισθήματά του μέσω του τραγουδιού, που είναι το κύριο όχημα της έκφρασης στην προγραφική εποχή. Είναι σαν η έκφραση να μετριάζει - ή και να εξαργυρώνει - τη βαρβαρότητα των πράξεων. Ο ιδανικός ήρωας δεν είναι ένας τέλειος ήρωας χωρίς ελαττώματα και αδυναμίες, αλλά αυτός που μεγαλώνει, αναγνωρίζει τις αποτυχίες και τις αδυναμίες του και τις μοιράζεται με λόγια βγαλμένα από την καρδιά του.


Statue of Yamato Takeru, Kenroku-en, Kanazawa, Ishikawa Prefecture, Japan
__________

«Πάντα ήθελα να πετώ στον ουρανό...»

Η ιστορία του  Yamato Takeru συνδυάζει τα στοιχεία των τριών θρησκειών / ιδεολογιών που συνυπήρχαν στην πρώιμη εποχή της Ιαπωνικής ιστορίας: Κομφουκιανισμός, Βουδισμός και Σίντο.
  • Οι αρχές του Κομφουκιανισμού αναγνωρίζονται στην έμφαση που δίνεται στην υποταγή του γιου στην πατρική επιθυμία και στη διατήρηση της ιεραρχίας. 
  • Οι κοινές έννοιες με τον Βουδισμό φαίνονται στην τελική αποτυχία του ήρωα, στη ματαιότητα της δράσης, στην αποστασιοποίηση και αναγέννησή του.
  • Τα στοιχεία Σίντο είναι εμφανή στη βοήθεια που παίρνει ο Yamato Takeru από τη θεία του, Yamatohime, ιέρεια της Αματεράσου και στην παρουσία, σε όλο τον μύθο, των θεών, άλλων υποστηρικτικών κι άλλων καταστροφικών.
Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, ότι η δύναμη του ήρωα προέρχεται από την οικογένειά του. Ως γιος του αυτοκράτορα, έχει αυτοδίκαια την εξουσία να φτάσει πίσω στις θεότητες της Ιαπωνίας. Έπειτα, δέχεται τις βοήθειες και τα όπλα του, είτε από τον πατέρα του, είτε από τη θεία του, την ιέρεια του Σίντο. Βεβαίως, η δύναμή του προέρχεται και από την ατομική του δύναμη, γενναιότητα και ικανότητα. Όμως, είναι επίσης αναμφισβήτητο ότι η καταγωγή του είναι το κύριο πλεονέκτημά του. Το ΠΟΙΟΣ είναι τον κάνει αυτό που ΕΙΝΑΙ.

Ο Yamato Takeru, με την εξουδετέρωση των ανυπότακτων ηγετών και την καθυπόταξη των εχθρικών θεοτήτων, πετυχαίνει την ενοποίηση και την ειρήνευση της επικράτειας των Yamato. Αν και όχι με τρόπο συμβιβαστικό ή γενναιόδωρο, καταφέρνει ωστόσο να εξασφαλίσει τη σταθερότητα στη χώρα και την αφοσίωση των επαρχιών στην αυτοκρατορική οικογένεια.

Η ανάστασή του δεν είναι μόνο μια φοβερή «επιστροφή», αλλά εμπνέει επίσης τελετές και τραγούδια που γίνονται ζωτικά κομμάτια όλων των μελλοντικών αυτοκρατορικών κηδειών. Η ιστορία του είναι η ιστορία ενός ήρωα που χαρακτηρίζεται από αντιφάσεις, αλλά και από μια άκαμπτη αφοσίωση στην αποστολή και τους προγόνους του. Η επιτυχία του δεν υπήρξε μόνο δικό του έργο αλλά και 
της βοήθειας που του παρείχαν η οικογένειά του και οι πρόγονοί του. Στο τέλος, αξιώθηκε έναν θάνατο και μια αναγέννηση τέτοια, όπως την ευχήθηκε.

«Yamato Takeru Gazing at Mount Fuji» by Yashima Gakutei, 
Museum of Fine Arts, Boston
______________

Τι απέγινε το σπαθί Kusanagi;

Το σπαθί  Kusanagi μεταφέρθηκε στο ιερό της Atsuta, στο Owari. Εκλάπη, όμως, από τον βουδιστή μοναχό Dogyo στο έβδομο έτος της βασιλείας του αυτοκράτορα Tenchi (668) και βρέθηκε στην Αυτοκρατορική αυλή. Ωστόσο, το 686, διαπιστώθηκε ότι η κατάρα του σπαθιού Kusanagi προκάλεσε την ασθένεια του αυτοκράτορα Tenmu, και το σπαθί μεταφέρθηκε για άλλη μια φορά στο ιερό Atsuta.

Υπάρχει μια τελετουργία στο ιερό Atsuta, που ονομάζεται «Eyodo shinji» και στην οποία οι πιστοί γιορτάζουν την επιστροφή του σπαθιού. Αυτό σημαίνει ότι το σπαθί Kusanagi ήταν εξ' αρχής  ιερό κειμήλιο που ανήκε στο ιερό Atsuta. Πιθανόν να υπήρξε κάποιο είδος τριβής μεταξύ της αυτοκρατορικής αυλής και του ιερού γύρω από το σπαθί, που κατέληξε στη συμφωνία να διεξάγονται οι θρησκευτικές τελετές στο ιερό Atsuta. Ίσως η ιστορία του σπαθιού, από τη στιγμή που έφυγε από το ιερό Ise για να καταλήξει στο Owari μέσω του Yamato Takeru, να ειπώθηκε προκειμένου να δώσει μια λογική εξήγηση.

Έκτοτε, το ιερό σπαθί φέρεται να φυλάσσεται στο ιερό Atsuta. Χρησιμοποιείται περιστασιακά στις αυτοκρατορικές στέψεις, αλλά πάντα σε περιτυλίγματα. Παρόλο που δεν έχει εμφανισθεί και καταγράφεται μόνο σε παραδόσεις και ιστορικά έγγραφα,  οι αρχές έχουν καταφέρει να διατηρούν το μυστήριο όσον αφορά στην ύπαρξή του, αφού ουδέποτε επιβεβαίωσαν ή αρνήθηκαν την ύπαρξή του.

Η μόνη επίσημη αναφορά του σπαθιού εμφανίζεται μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, όπου παρόλο που ο αυτοκράτορας Χιροχίτο απαρνήθηκε το δικαίωμα της θεϊκής ιδιότητάς του, εντούτοις διέταξε τους φύλακες των κειμηλίων «να τα υπερασπισθούν με κάθε κόστος»

Japan 1000 Yen banknote 1945 Yamato Takeru
____________

Ο Yamato Takeru ως σύμβολο

Ο μύθος και η προσωπικότητα του Yamato Takeru ξετυλίγονται σ’ έναν κυκεώνα θρύλων και αφηγήσεων που πολλές φορές αλληλοαναιρούνται - όπως ακριβώς συμβαίνει και με τον βασιλιά Αρθούρο - χωρίς οι μελετητές να έχουν καταφέρει, ούτε στη μια ούτε στην άλλη περίπτωση, ομόφωνα να καταλήξουν αν πρόκειται για μυθική φιγούρα ή ιστορικό πρόσωπο.

Σύμφωνα με τον Αμερικανό ανθρωπολόγο C. Scott Littleton, οι ομοιότητες ανάμεσα στον  Yamato Takeru, στο βασιλιά Αρθούρο και  στον Καυκάσιο ήρωα Μπατράζ, κάθε άλλο παρά συμπτωματικές είναι. Όπως υποστηρίζει ο ίδιος, οι τρεις ήρωες  προέρχονται από ένα κοινό μυθικό αρχέτυπο των νομαδικών φυλών του βορειοανατολικού Ιράν (Σαρμάτες, Αλανούς  κ.α), των οποίων η λαογραφία επηρέασε τόσο την Ιαπωνία όσο και τη Δυτική Ευρώπη, μεταξύ του δεύτερου και του πέμπτου αιώνα μ.Χ.

Αν και στη μεσαιωνική εποχή, έγιναν επανειλημμένες προσπάθειες ενοποίησης των πολυάριθμων αφηγήσεων σχετικά με τον Yamato Takeru, η έμφαση δόθηκε στις θαυματουργές δυνάμεις του σπαθιού Kusanagi, η κατοχή του οποίου ενισχύει τη θέση και τον πολιτιστικό ρόλο του αυτοκρατορικού θεσμού απέναντι στην τάξη των πολεμιστών που έχουν την περίοδο αυτή την πολιτική εξουσία.

Στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο η ιαπωνική κυβέρνηση πρόβαλε τη μορφή του Yamato Takeru ως το πρότυπο του πιστού και υπάκουου στρατιώτη, έτοιμου να πεθάνει προκειμένου να τιμήσει τη χώρα και τον αυτοκράτορα. Εξάλλου, οι μελετητές μετά τον πόλεμο, κατέδειξαν τη συμβολή της εικόνας του Yamato Takeru 
στη δημιουργία εθνικής ταυτότητας.

Η εικόνα του Yamato Takeru έχει τροποποιηθεί και ερμηνευτεί διαφορετικά  σε κάθε περίοδο της ιαπωνικής ιστορίας και χρησιμοποιήθηκε για να νομιμοποιήσει την άποψη κάθε ερμηνευτή.Σ’ ένα δυναμικό πεδίο, όπου πολιτικές, πολιτιστικές, θρησκευτικές, εθνικές συνιστώσες συναντιούνται και αλληλεπιδρούν, ο Yamato Takeru είναι ένα σύμβολο, που παίρνει - και θα συνεχίσει να παίρνει σε κάθε εποχή - διαφορετική τροπή, ανάλογα με το σκοπό που εξυπηρετεί.

Πέρα και πάνω, όμως, από τη σημασία που έχει η εικόνα του Yamato Takeru για τους Ιάπωνες, δεν παύει ν' αντιπροσωπεύει το παγκόσμιο αρχέτυπο του ήρωα, που καλείται να βαδίσει από τον κόσμο της καθημερινότητας σε μια περιοχή υπερφυσικών θαυμάτων, ν' αντιμετωπίσει σκληρές δοκιμασίες και να κερδίσει αποφασιστικές νίκες, για χάρη της οικογένειας και της κοινωνίας που ζει. 

Νεαρός, υπερβολικά δυνατός, παρορμητικός και αψύς, ο Yamato Takeru θυμίζει σε πολλά τον Αχιλλέα της μυθολογικής παράδοσης και της Ιλιάδας. Ντυμένοι κι οι δυο με γυναικεία ρούχα, που διάλεξαν γι’ αυτούς οι γυναίκες προστάδιδές τους, θα φανερώσουν την ανδρική τους φύση και θα αναλάβουν την αποστολή για την οποία είναι ταγμένοι: ο Αχιλλέας αρπάζοντας το κρυμμένο ανάμεσα σε κορδέλες, νήματα, ρόκες και αδράχτια σπαθί, ενώ ο Yamato Takeru βγάζοντας το μαχαίρι που έκρυβε στη ρόμπα του και σκοτώνοντας τους μεθυσμένους εχθρούς.

Και οι δυο παράφοροι και επιρρεπείς στα πιο ακραία και ανεξέλεγκτα συναισθήματα, οργίζονται, σκοτώνουν με πρωτοφανή αγριότητα, αλλά και θλίβονται, παραπονιούνται, κλαίνε.
Στη ραψωδία Α της Ιλιάδας, ο Αχιλλέας δε διστάζει να τραβήξει το σπαθί του, προκειμένου να προασπίσει τη θιγμένη από τον Αγαμέμνονα τιμή του, ενώ λίγους στίχους πιο κάτω, χύνει πικρά δάκρυα, καλώντας τη μητέρα του, για να της παραπονεθεί και να ζητήσει ικανοποίηση για την προσβολή που υπέστη. Η πίκρα του ήρωα για τη λιγόχρονη ζωή του και τον πρόωρο θάνατο που τον περιμένει, θυμίζει τη θλίψη και τα παράπονα του Yamato Takeru στην ιέρεια θεία του. Και οι δυο θα κερδίσουν τιμές, θα δοξαστούν και θα γίνουν σύμβολα, αλλά θα πεθάνουν νέοι.

Yamato Takeru by Ban Takeki, 1975, Museum of Fine Arts, Boston
______________


Πηγές


A bronze statue of Prince Yamato Takeru with the sword Kusanagi no Tsurugi on his waist. 
At Ootori-taisha shrine, Sakai, Osaka, Japan
__________





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου