Για το κακό ένας φτάνει, για το καλό και χίλιοι λίγοι είναι...

Samurai art in ink, by Taiwanese artist JungShan

_________

Άτυχος είσαι, γιε μου, που γεννήθηκες τώρα, γιατί ο κόσμος χάλασε. Μοιάζει σαν ένα παλιό αρχοντικό που ρήμαξε, κι οι άρχοντές του οι σημερινοί μπορεί να λέγονται ακόμα άρχοντες, μα στην ουσία δεν είναι.

Προσπαθούν να κάνουν ό,τι έκαναν οι παλιοί. Όμως το πετυχαίνουν τόσο όσο η λάμψη του τενεκέ φτάνει τη λάμψη του χρυσαφιού.

Γιατί πρέπει να ξέρεις ότι η αρχοντιά δεν είναι ούτε στα πλούτη, ούτε στις αργές κινήσεις, ούτε στο ξιπασμένο το ύφος, ούτε στα μακριά νύχια, ούτε στα μεταξωτά πλούσια φορέματα, ούτε και σε τίποτα απ' αυτά που φαίνονται.

Η αρχοντιά έχει ρίζες, γιε μου, πιο βαθιές, που ενώ δεν φαίνονται, όμως τις αισθάνεσαι κάθε στιγμή και σου εμπνέουν, χωρίς να ξέρεις το γιατί, εκτίμηση και θαυμασμό.

Και για να καταλάβεις πιο καλά τι σημαίνει «άρχοντας αληθινός», θα σου πω μια ιστορία που έγινε χρόνια πριν, τότε που η τιμή είχε τη θέση που της πρέπει, και που οι άνθρωποι φρόντιζαν να την κρατάν ψηλά, πιστεύοντας ότι τίποτα δεν υπάρχει πιο άξιο στο σύντομο αυτό πέρασμά μας που λέγεται ζωή. Άκου λοιπόν και μάθε:

Samurai warrior

__________

........Εδώ και πολλά χρόνια, τότε που η Ιαπωνία ήταν ξακουστή για τους ήρωές της, τους ποιητές, τους άρχοντες και τους σοφούς της, τότε που τη θαύμαζαν οι φίλοι της και οι εχθροί την φθονούσαν σιωπηλοί, ανάμεσα στους αυλικούς υπήρχε και ένας Κοτσυκέ, άνθρωπος ταπεινός και κακός, που σκάλωσε στ' αξιώματα πιο πολύ με δόλο και υποκρισία παρά με την αξία του.

Έτσι είναι βλέπεις, γιε μου, στη ζωή. Το κακό, όσο και να το πολεμάς, πάντα υπάρχει. Τούτος ο φθονερός λοιπόν ο Κοτσυκέ κέρδισε του Μικάδο την καρδιά με την υποκρισία και τις κολακείες, κι έστεκε πάντα πλάι του. Και το να 'σαι πλάι σ' όποιον κι όποιον δεν έχει φυσικά καμιά αξία. Όμως το να 'σαι πλάι σ' έναν Μικάδο, σου δίνει δύναμη και ισχύ που ο Κοτσυκέ χρησιμοποιούσε για ταπεινά έργα.

Όλοι οι άρχοντες και οι Σαμουράι τον μισούσαν. Μα βλέποντας την εύνοια του Μικάδο, σώπαιναν. Σπάνιοι είναι, γιε μου, οι άνθρωποι εκείνοι που υψώνουν περήφανα το κεφάλι τους κι όταν ακόμα κινδυνεύει. Όλοι βλέπουμε το κακό, μα ελάχιστοι το πολεμάνε.
Ανάμεσα όμως στους αυλικούς ήταν κι ο πρίγκιπας Ακάο. Γνήσιος άρχοντας που αγαπούσε την αρετή, και κάθε στιγμή μπορούσε να θυσιάσει το κάθε τι για την τιμή.

Miyamoto Musashi, ο σπουδαιότερος σαμουράι της εποχής του

________

Αν οι άλλοι σώπαιναν γιατί φοβόντουσαν, αυτός που η καρδιά του δεν γνώριζε το φόβο μιλούσε άσκημα και με περιφρόνηση στον Κοτσυκέ, όπως δα του άξιζε. Γίνονταν θηρίο ο Κοτσυκέ, μα σώπαινε. Γιατί ο κακός ο άνθρωπος ποτέ δεν χτυπάει κατάστηθα, μα πάντα ύπουλα. Και μια μέρα που ο Κοτσυκέ αδίκησε κάτι εμπόρους, όπως συχνά το συνήθιζε, ο πρίγκιπας Ακάο, πιστεύοντας ότι οι δυνατοί δεν είναι σωστό να κλέβουν το δίκιο του αδύνατου, τον είπε «άτιμο» μπροστά στους Σαμουράι.
Ο Κοτσυκέ έπρεπε, αν ήταν άντρας, να χτυπηθεί μαζί του στο σπαθί. Αλλά, δειλός όπως ήταν, δέχτηκε την προσβολή, χωρίς όμως και να την ξεχάσει. Έψαχνε να βρει ευκαιρία να εκδικηθεί. Και την βρήκε...

Όταν κάποιοι άγνωστοι σκότωσαν έναν άρχοντα, εχθρό του Ακάο, έπεισε το Μικάδο με ψευδομάρτυρες κι ένα σωρό έντεχνες ψευτιές ότι τάχα φονιάς ήταν ο Ακάο. Και τόσο καλά έπλεξε το βρωμερό του έργο, που ο Μικάδο τον πίστεψε, κι έτσι ο τίμιος και τόσο ενάρετος πρίγκιπας Ακάο καταδικάστηκε σε θάνατο για έγκλημα που δεν έκανε, και πλήρωσε με τη ζωή του τις ατιμίες του Κοτσυκέ.

Όλο το Τόκιο έκλαψε για το χαμό του ευγενικού πρίγκιπα, κι ο Κοτσυκέ το μόνο που αντίκρυζε στα μάτια των ανθρώπων, ήταν το βαθύ κι άσβηστο μίσος.

Ίσως γιε μου να μου πεις: Πώς ο κόσμος ήταν καλύτερος παλιά αφού και τότε γίνονταν ατιμίες; Σ' αυτό έχω να σου πω ότι μια κοινωνία είναι άξια και ηθική όχι όταν λείπουν οι κακίες και οι κακοί, γιε μου, γιατί αυτά ποτέ δεν θα λείψουν, μα είναι καλή όταν οι κακές πράξεις βρίσκουν την τιμωρία τους. Όταν η ντροπή δεν γυρίζει προκλητικά στους δρόμους. Όταν οι τοκογλύφοι κρύβονται κι οι πόρνες περιμένουν τη νύχτα για να βγουν. Οι κλέφτες δεν περηφανεύονται γι' αυτά που κλέψανε, κι οι τίμιοι δεν γυρνάνε περίλυποι γιατί η τιμή τους ζημίωσε. Σε μια άξια κοινωνία, οι δάσκαλοι διδάσκουνε με πίστη την αρετή κι ο λαός θαυμάζει όσους πραγματικά το αξίζουν.
Γι' αυτό κι ο Κοτσυκέ, μετά τη βρωμερή του πράξη, φοβισμένος παρ' όλη την εύνοια του Μικάδο, κλείστηκε στον πιο γερό του πύργο κι έβαλε τριπλές φρουρές να τον Φυλάνε.

Κι έτσι καλά φυλαγμένος ηρέμησε σιγά-σιγά, κι όσο ο καιρός περνούσε τόσο πιο σίγουρος γίνονταν πως το απαίσιο έγκλημα του ξεχάστηκε. Είκοσι χρόνια πέρασαν, κι όλα έδειχναν πως ο θάνατος του Ακάο έσβησε από τη μνήμη των ανθρώπων.

Samurai soul and evil katana, by Malaysian artist ivantao

__________

Όμως, γιε μου, σαράντα επτά Σαμουράι τίμιοι κι ενάρετοι, έβαλαν όρκο και σκοπό τους να τιμωρήσουν το φονιά. Είκοσι χρόνια περίμεναν, και τίποτα δεν σκέφτονταν έξω απ' αυτό. Παράτησαν γυναίκες και παιδιά, κάθε ευχαρίστηση και χαρά, κι έταξαν τον εαυτό τους εκδικητή. Και μια νύχτα, γιε μου, μετά από είκοσι χρόνια, που πια ο Κοτσυκέ κοιμόταν σίγουρος κι οι τριπλές φρουρές ξεχάστηκαν και τον άφησαν αφρούρητο, μπήκαν οι σαράντα επτά Σαμουράι, του θύμισαν το έγκλημα του που αυτοί ποτέ δεν το ξέχασαν, κι ύστερα του έμπηξαν επτά σπαθιά στα βρωμερά του σπλάχνα.

Την άλλη μέρα παρουσιάστηκαν μόνοι στο δικαστήριο και ζήτησαν να τιμωρηθούν. Οι φονιάδες, για όποια αιτία, λέει ο νόμος, πρέπει να θανατώνονται. Μα οι δικαστές, θαυμάζοντας την πράξη τους, τους έδωσαν τη χάρη να μην κρεμαστούν όπως οι εγκληματίες, μα μόνοι τους να κάνουν χαρακίρι σαν τιμημένοι άρχοντες.
Τότε οι σαράντα επτά Σαμουράι σηκώθηκαν αργά, και περήφανοι για το έργο τους, τράβηξαν στην Παγόδα που είχε ταφεί ο Ακάο. Φίλησε ο ένας τον άλλο ευλαβικά και στάθηκαν ακίνητοι. Υπηρέτες έστρωσαν κάτω κόκκινα παχιά χαλιά κι άναψαν μεγάλες λαμπάδες.

Οι σαράντα επτά Σαμουράι προχώρησαν ήρεμοι και σοβαροί με τις επίσημες στολές τους, χαιρέτησαν με αξιοπρέπεια και κάθισαν πάνω στα χαλιά. Πίσω από κάθε Σαμουράι στέκονταν ένας συγγενής του με επίσημη στολή. Φίλοι τους Σαμουράι πήραν από τα τραπέζια που ήταν μπροστά στους σαράντα επτά, τα κοφτερά μαχαίρια που ήταν εκεί και τους τα πρόσφεραν με ευγενική υπόκλιση. Οι σαράντα επτά Σαμουράι τα πήραν κι ευτυχισμένοι τα 'μπηξαν, γιε μου, στα σπλάχνα τους στρίβοντας τα ν' αδειάσουν τ' άντερα, κι όλοι κλονίστηκαν κι έπεσαν, όπως ταιριάζει, με το πρόσωπο. Τότε οι συγγενείς του κάθε Σαμουράι που έστεκαν πίσω τους, σήκωσαν σταθερά τη σπάθα τους και κατεβάζοντας την μ' ορμή έκοψαν τα κεφάλια των Σαμουράι. Σαράντα επτά κεφάλια κύλησαν, γιε μου. Κι έτσι τέλειωσε η ιστορία αυτή της τιμής.

Τελετουργική αυτοκτονία seppuku (1897)

_____

 - Μα άξιζε τάχα πατέρα ο θάνατος τόσων καλών για ενός μόνο κακού την τιμωρία;

 - Πρέπει να ξέρεις, γιε μου, ότι για το κακό, όσο μεγάλο κι αν είναι, κι ένας μονάχα φτάνει. Όμως για το καλό, όσοι κι αν προσπαθούν, πάντα είναι λιγότεροι από όσους χρειάζονται.

Οι σαράντα επτά Σαμουράι [ Παραμύθι από την Ιαπωνία ]

Οι λαοί μιλάνε, Άλκης Παπάς, εκδόσεις Αστάρτη

Seppuku ( Hara Kiri) The liberation of the spirit of the samurai

________