Αφορμή για την εργασία ήταν το παρακάτω απόσπασμα από τις "Πρώτες Ενθυμήσεις" της Πηνελόπης Δέλτα:
"Θυμούμαι μια μέρα, ένα μεσημέρι (ήμουν κάπου 9-10 ετών;) ένας στρειδάς άνοιγε στρείδια στην πίσω πόρτα του σπιτιού μας (στο καινούριο, δικό μας σπίτι) και ο πατέρας έτρωγε μερικά, και όλο άνοιγε στρείδια ο στρειδάς και τ' αράδιαζε στην πιατέλα για το τραπέζι, και διάλεγε κανένα ο πατέρας και το έτρωγε. Και αφού γέμισε η πιατέλα, τα μέτρησε ο πατέρας, μέτρησε πόσα είχε φάγει και του τα πλήρωσε έξι γροσάκια* τη δωδεκάδα, αντί τέσσερα που τα πλήρωναν άλλη φορά.
«Είναι μεγάλα και πολύ φρέσκα», μου είπε ανεβαίνοντας την πίσω σκάλα προς την τραπεζαρία. O στρειδάς είχε ευχαριστήσει μ' ένα χαμόγελο που πήγαινε ως τ' αυτιά του, χτυπώντας καρδιά και μέτωπο επανειλημμένως.
«Τον πλήρωσες;», ρώτησε η μητέρα, σαν μπήκαμε στην τραπεζαρία.
«Ναι».
«Πόσες δωδεκάδες;»
«Τόσες». Και της είπε.
«Και πόσα τα πλήρωσες;»
«Έξι γροσάκια τη δωδεκάδα».
«Καημένε Μανόλη! Τέσσερα είναι η τιμή τους».
«Είναι μεγάλα και πολύ φρέσκα».
«Άσχημα έκανες! Πολύ άσχημα! Έτσι τον κακομαθαίνεις, και θα γυρεύει στο μέλλον πάντα έξι γρόσια!»
«Ωχ, καημένη γυναίκα! Πώς θα ζήσει και αυτός, αν δεν πληρώσεις τον κόπο του και τον καιρό του;», καλόβουλα είπε ο πατέρας.
O λόγος αυτός ήταν ένας σταθμός στη ζωή μου. Ως τότε δεν είχα σκεφθεί, παζαρεύοντας, όπως τύχαινε συχνά, για χόρτα και άλλα, παρά πώς να κάνω την οικονομία του σπιτιού και να κάνω τα καλά μου, να κόψω το γροσάκι του πουλητή που χτυπούσε την πόρτα. Πρώτη φορά είδα και την άλλη μεριά του προβλήματος, πως κοντά στην οικονομία μας στέκουνταν και για τον άλλο η ανάγκη να ζήσει, να βγάλει το ψωμί του, να πληρωθεί η εργασία του κατά την αξία της."
Ο πατέρας της αφηγήτριας, ο γνωστός πολιτικός, βουλευτής και βενιζελικός υπουργός Εμμανουήλ Μπενάκης, διαθέτει, σύμφωνα με την Πηνελόπη, κοντά στ' άλλα του γνωρίσματα, γενναιοδωρία, μεγαλοψυχία, ανθρωπιά και κατανόηση. Μπαίνει στη θέση του απλού δουλευτή, αποτιμά δίκαια το μόχθο του, αναγνωρίζει την προσφορά του και την ανάγκη του για ανταμοιβή.
Ανοίγοντας η συζήτηση, οδηγήθηκε στις έννοιες της συμπάθειας και της ενσυναίσθησης:
Να την λοιπόν η αφορμή και να και το αποτέλεσμα!!!
Η Άννα, με αφορμή το βίντεο, για το οποίο έγινε λόγος στην τάξη, μας μιλάει για τη διαφορά της συμπάθειας από την ενσυναίσθηση:
«Σε αντίθεση με την αγάπη, που μοιάζει υπεράνθρωπη αρετή, η συμπάθεια ταιριάζει απολύτως στην ανθρώπινη φύση. Κινούμενο σε μια κλίμακα όπου η θυσία είναι το ένα άκρο και η εκδίκηση το άλλο, κάθε αίσθημα συμπάθειας καλλιεργεί αυθορμήτως τη συνύπαρξη και την ομοίωση ή τη διαφορά με τους άλλους. Ο συνάνθρωπος είναι η χαρά και η λύπη του ανθρώπου.»
«Όταν συναισθάνεσαι απλώς το δράμα ενός ανθρώπου που έχασε την όρασή του, του αγοράζεις ένα ειδικό μπαστούνι ή ένα σκύλο. Όταν, όμως, οδηγείς τη συμπάθεια ως το ακραίο της όριο, έρχεσαι στη θέση του, του δωρίζεις το μάτι σου και γίνεσαι σαν κι αυτόν. Ανάμεσα στους δύο πόλους ξετυλίγεται ολόκληρη η κλίμακα των ανθρώπινων αντιδράσεων που, ευτυχώς, δεν ταξινομούνται. Δεν υπάρχει κώδικας συμπαράστασης και συμπάθειας, όπως δεν υπάρχει εγχειρίδιο υποκρισίας και ασπλαχνίας. Ο καθείς με τον τρόπο του.»
Κ. Παπαγιώργη, Μυστικά της συμπάθειας, εκδόσεις Καστανιώτη
Αυτή η συμπάθεια, οδηγημένη ως το ακραίο της όριο, μάλλον ονομάζεται αλλιώς "ενσυναίσθηση" ! Ελλείψει σχετικού εγχειριδίου, ας βλέπουμε το περιεχόμενο και τις προθέσεις πίσω από τις πράξεις, όχι μόνο τις λέξεις!!
 |
| Sympathy for the Devil |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου