Πέμπτη 31 Ιανουαρίου 2013

Α΄Στάσιμο, στ. 1220-1285



Το λυρικό στοιχείο


  • Η δομή του (στροφές – αντιστροφές)
  • Συμμετέχει αποκλειστικά ο Χορός: τραγουδά (μέλος) καθώς κινείται ρυθμικά και συντονισμένα (όρχηση).
  • Απουσιάζουν εντελώς οι υποκριτές, δεν υπάρχει διάλογος ή μονόλογος.
  • Οι στίχοι είναι ανισοσύλλαβοι, προσδίδοντας μουσικότητα στο λόγο.
  • Πλούσια εφραστικά μέσα, ποιητική χρήση της γλώσσας (επίκληση στην αηδόνα, υπερβατό, προσωποποιήσεις, εικόνες, μεταφορές, συχνή χρήση επιθέτων, συνθέτων, ρητορική ερώτηση, συνεκδοχές κ.ά)
 
 

 

Η σχέση του στασίμου με τα προηγούμενα – η λειτουργία του


  • Ο Χορός, ανακαλώντας το θρήνο της Ελένης στην Πάροδο, θρηνεί για τους νικητές και νικημένους του Τρωικού πολέμου, ενώ στη συνέχεια καθιστώντας σαφέστερη τη γνώμη του αγγελιοφόρου, τονίζει το απρόβλεπτο της επενέργειας του θείου και την απροσδιόριστη επέμβασή του στα ανθρώπινα πράγματα.
  • Χωρίς να προωθεί την εξέλιξη του έργου, συνοψίζει, προβάλλοντας την άποψη του χορού/ μέσου θεατή, τα βασικά θέματα που απασχόλησαν τον ποιητή ως  τώρα.
  • Αποτελεί στοιχείο επιβράδυνσης, εξασφαλίζοντας τον αναγκαίο χρόνο, ώστε ν’ αλλάξει μάσκα και κοστούμι η Ελένη.
  • Είδος μουσικού διαλείμματος που ξεκουράζει το θεατή από την αγωνία και την ένταση των επικών μερών και του επιτρέπει να προβληματιστεί.

Ο ρόλος και η φύση των θεών


  • Επηρεασμένος από τις απόψεις των σοφιστών για τη δυσκολία ή την αδυναμία απόκτησης της πραγματικής γνώσης και τον αγνωστικισμό του Πρωταγόρα, που έφτανε να αμφισβητήσει ακόμα και την ύπαρξη των θεών, ο Ευριπίδης, μέσω του Χορού, αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό την ικανότητα του ανθρώπου να συλλάβει την ουσία του θεού (στ. 1254-1256)
  • Επισημαίνει το απρόβλεπτο της επέμβασής των θεών (στ. 1258-1261) ένα χρόνο μετά την απροσδόκητη πανωλεθρία στη Σικελία, αφήνοντας ίσως μια χαραμάδα ελπίδας για μια ευνοϊκή ίσως αυτή τη φορά μεταστροφή.

Ο πόλεμος


  • Ο Χορός καταδικάζει απερίφραστα τον πόλεμο, αναφερόμενος, από τη μια στα δεινά που ο πόλεμος επιφέρει τόσο στους ηττημένους, όσο και στους νικητές και από την άλλη στον παραλογισμό και τη ματαιότητα του πολέμου, τον οποίο αποδίδει όχι σε τρέλες των θεών, αλλά σε ανθρώπινες επιλογές. Με στόχο τη φιλοπόλεμη παράταξη που υποστήριξε τη Σικελική εκστρατεία, ο φιλειρηνιστής Ευριπίδης προειδοποιεί τους συμπολίτες του πώς η βία γεννά μόνο βία και προτείνει ως καλύτερο τρόπο επίλυσης των διαφορών ανάμεσα στους ανθρώπους το διάλογο και τις διαπραγματεύσεις.
 
Henri Rousseau - Henri Rousseau war Painting

Η δημόσια αμφισβήτηση και το πολίτευμα


  • Μόνο το δημοκρατικό πολίτευμα επιτρέπει την ανοιχτή δημόσια αμφισβήτηση, κατοχυρώνοντας την ελεύθερη έκφραση (παρρησία), το δικαίωμα στη διαφορετική άποψη, ακόμα κι αν είναι ακραία ή αιρετική.
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου