Αχ Μαργαρίτα μάγισσα! Αργύρης Χιόνης, "Το δούρειον θήλυ"

Emile Vernon, Starlight (detail)

Η αγάπη κάστρα καταλεί, 

μπεντένια ρίχνει κάτου 

και παλικάρια του σπαθιού

τα ρίχνει του θανάτου.

Αγνώστου

  Δυο βασιλιάδες κάποτε σε πόλεμο...

Ήτανε κάποτε δύο βασιλιάδες που βασίλευαν σε όμορα βασίλεια και, όπως συνήθως συμβαίνει σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ήθελαν και οι δύο να καταργήσουν τα μεταξύ τους σύνορα, όχι για να συμβασιλεύσουν σε ένα μεγαλύτερο βασίλειο, αλλά για να γίνει ο ένας από τους δύο, αφού θα εξολόθρευε τον άλλον, μεγαλύτερος βασιλιάς μεγαλύτερου βασιλείου.

Επόμενο ήταν, λοιπόν, να βρίσκονται, σχεδόν διαρκώς, σε εμπόλεμη κατάσταση και να διεξάγουν μάχες, που, ωστόσο, έληγαν πάντα με ισοπαλία, καθότι, καθώς φαίνεται, οι δυο στρατοί τους ήσαν ισοδύναμοι. Λέω «σχεδόν διαρκώς» γιατί υπήρχαν και κάποιες περίοδοι ανακωχής ή, αν θέλετε, ειρήνης, όταν αμοιβαίως εξαντλούνταν οι οικονομικοί πόροι και το ανθρώπινο δυναμικό, δηλαδή όταν δεν υπήρχαν πλέον θησαυροί στα θησαυροφυλάκια και στρατιώτες στους στρατώνες των δύο αυτών επιφανών και φιλοδόξων βασιλέων.

Εδώ, ωστόσο, πρέπει να κάνω μια παρένθεση για να πληροφορήσω τους αναγνώστες (πράγμα που έπρεπε να είχε γίνει στην αρχή) ότι τα δύο εν λόγω βασίλεια βρίσκονταν στην έξω και μακριά από μας Εσπερία και στην ακόμη εξώτερη νήσο Αλβιώνα• άκουγαν δε το ένα στο όνομα Horn και το άλλο στο όνομα Corn.

Η πληροφορία δόθηκε, η παρένθεση έκλεισε, η ιστορία συνεχίζεται. 

..μια εκπάγλου ωραιότητος χωριατοπούλα.. 

Σε μία, λοιπόν, από αυτές τις περιόδους ανακωχής ή, αν θέλετε, ειρήνης, ο επιφορτισμένος με τη στρατολόγηση παλλακίδων αυλικός, ο κόμης Pander, περιπλανώμενος εν υπηρεσία, με την ακολουθία του, στην κομητεία της Χορνουάλης, έπεσε πάνω σε μια χωριατοπούλα εκπάγλου ωραιότητος, που, με ανασκουμπωμένα μανίκια, μεσοφόρια και φουστάνια, έπλενε μ’ έναν κόπανο στην όχθη ενός ποταμού, ξεμπράτσωτη, γυμνοπόδαρη και ξαναμμένη, σκουτιά, βελέντζες και κιλίμια. Το όνομα αυτής Mayflower.

Σκουτιά, βελέντζες και κιλίμια τα πήρε ο ποταμός και την ωραία κόρη Mayflower την πήρε ο κόμης Pander, δώρο για να την πάει στον αφέντη του, τον βασιλιά του Horn, που, όταν τη ρίξανε στα πόδια του, ημίγυμνη, έχασε το μυαλό του απ' τα κάλλη της. Δεν το ’χασε ωστόσο εντελώς, γιατί ήταν πονηρός κι αμέσως είδε ότι στα χέρια του είχε, επιτέ­λους, το όπλο που θ' αφάνιζε τον μισητό εχθρό του, τον βασιλιά του Corn. 

Eugene de Blaas, The Laundress

....από αγριολούλουδο τζοβαΐρι....

Χωρίς λοιπόν ούτε στιγμή να χάσει, φώναξε τις κυρίες των τιμών και τους παρέδωσε αυτό το αγριολούλουδο, με τη ρητή εντολή να το μεταμορφώσουνε σε τζοβαϊρι, άξιο να στολίζει στέμμα εστεμμένου. Δήλωσε δε, μαγαλοφώνως, ότι αυτή θα ήταν στο εξής, η ευνοούμενή του και όποιος ή όποια (και τόνισε ιδιαίτερα αυτό το όποια, γιατί στων θηλυκών τα μάτια είδε να λάμπει κιόλας του φθόνου η φλόγα) επιχειρούσε να πειράξει έστω και μια τρίχα της κεφαλής της, έστω και το πιο μικρό νυχάκι του πιο μικρού δαχτύλου των ποδιών της, θα αντιμετώπιζε την μήνιν της μεγαλειότητος του και την εσχάτη των ποινών.
Ωσάν βρεγμένες γάτες απεχώρησαν, πισωπατώντας, οι κυρίες των τιμών κι οδήγησαν στα ιδιαίτερα διαμερίσματά της την καινούργια του στέμματος ευνοούμενη.

Την άλλη κιόλας μέρα, άρχισε η μεταμόρφωσή της από αγριολούλουδο σε τζοβαΐρι, άρχισε δηλαδή η διαπαιδαγώγησή της και, επειδή δεν ήταν μόνο πανωραία αλλά και πανέξυπνη, μέσα σ’ ένα χρόνο μόνο έμαθε να μιλά και να συμπεριφέρεται σαν γεννημένη σε παλάτι, να παίζει μαντολίνο, να άδει μαδριγάλια και, πάνω σε καμβά, περίτεχνα, πουλιά, λουλούδια κι ελάφια να κεντά με σταυροβελονιά. Διδάχτηκε επίσης κι αφομοίωσε (πράγμα πολύ σημαντικό για τους απώτερους σκοπούς του βασιλιά) την τοπική διάλεκτο του Corn.

Emile Vernon, Starlight

Κι ο βασιλιάς άνοιξε την αγκαλιά του στην ομορφιά και στο θάνατο μαζί....

Ολόκληρο το διάστημα αυτό, επί τριακόσιες δηλαδή εξήντα πέντε νύχτες μόνο μ’ αυτήν κοιμότανε ο βασιλιάς και, την τριακοσιοστή εξηκοστή και έκτη μέρα μάτωσε η καρδιά του όταν, εις ένδειξιν φιλίας και καλών προθέσεων, την έστειλε πεσκέσι στον βασιλιά του Corn. Έτσι 'ναι, βλέπετε, οι βασιλιάδες πάντοτε βάζουν το κοινό συμφέρον πά­νω απ' την προσωπική τους ευτυχία.

Ο βασιλιάς του Corn, σαν είδε το θεσπέσιο θηλυκό, ένιωσε να του λύνονται τα γόνατα και την καρδιά του σαν τρελή να πεταρίζει. Ο ακαριαίος έρωτας τόσο πολύ τον τύφλωσε, ώστε ούτε στιγμή δεν πέρασε από το κεραυνόπληκτο μυαλό του η σκέψη ότι οι προθέσεις του αντιπάλου του μπορεί να μην ήταν τόσο καθαρές. Δεν ήξερε, ο άμοιρος, δεν είχε ως τότε μάθει πως η μεγάλη ομορφιά χέρι με χέρι με το θάνατο βαδίζει. Έτσι, ανυποψίαστος, άνοιξε και στους δυο την αγκαλιά του.

Λόγια πολλά για να μη λέμε και χρόνο να μη κλέβουμε από την αιωνιότητα, μόλις η Mayflower διάβηκε σαν αερικό του παλατιού την πύλη, άλλαξε η τάξη των πραγμάτων κι ήρθαν τα πάνω κάτω στο βασίλειο του Corn. Ο βασιλιάς έπαψε να ασχολείται με τη διακυβέρνηση της χώρας κι άλλο δεν έκανε παρά να διοργανώνει γλέντια, τσιμπούσια και χορούς για χάρη της χαράς του, για της καρδιάς του την καρδιά, όπως ονόμαζε τη νέα ερωμένη του. Στο μεταξύ, αφού τόσο οι στρατηγοί όσο και οι λοιποί αξιωματικοί παίρνανε μέρος στα όργια, εγκατέλειπαν οι φρουροί τα πόστα τους και τα στρατόπεδα οι φαντάροι, σκότωναν οι αγρότες τους φοροεισπράκτορες και οι ληστές σκότωναν τους αγρότες κι άδειαζαν τα κελάρια τους. Όπως καταλαβαίνετε, σύντομα, πολύ σύντομα, είχανε γκρεμιστεί οι τέσσερις πυλώνες που στηρίζουνε συνήθως μια ευνομούμενη κοινωνία: ησυχία τάξη, ασφάλεια και οικονομία.

Henri Lévy, Death and the Maiden (detail), 1900

..το αχλάδι έτοιμο να σωριαστεί στο χώμα...

Ο βασιλιάς του Horn, σαν έμαθε από τους κατασκόπους του, που είχε στείλει επιτόπου, ότι το αχλάδι ήταν έτοιμο να σωριαστεί, με ένα «Αχ!», στο χώμα, εισέβαλε, με έναν μόνο λόχο, στο βασίλειο του Corn κι έφτασε, δίχως ν’ ανοίξει ούτε ρουθούνι, ως τα ανάκτορα.

Είχε μόλις αρχίσει να χαράζει και, καθώς τις πόρτες τις ξεμπάρωτες άνοιγαν οι στρατιώτες, αντίκρισε ο βασιλιάς στου θρόνου την τεράστια σάλα πάνω σε πάγκους, σε ανάκλιντρα και σε τραπέζια, αλλά και καταγής, κορμιά ανδρών και γυναικών, γυμνά και ημίγυμνα, ατάκτως απ’ τη μέθη και τον ύπνο ερριμένα. Ο χώρος όλος έζεχνε κρασίλα, ξερατά, σπέρμα…

Πήρε μαζί του δυο ακολούθους και, δρασκελώντας τα ημιθανή κορμιά, για το βασιλικό τράβηξε κοιτώνα. Σαν έφτασε εκεί, άφησε έξω, ως φρουρούς, τους άνδρες του, μπήκε αθόρυβα μες το δωμάτιο, αθόρυβα έκλεισε την πόρτα πίσω του και αθόρυβα πλησίασε την κλίνη όπου, ντυμένοι μόνο με τη γύμνια τους, κείτονταν ο βασιλιάς του Corn και η ωραία Mayflower. 

Roberto Ferri – Il sepolcro degli amanti 

Ναι, τα καταφέραμε, αλλά είσαι πόρνη......

Δίχως κανένα δισταγμό, χωρίς να πει ούτε μια λέξη, σαν έτοιμος από καιρό, σήκωσε το σπαθί το φονικό και, κατεβάζοντάς το με ορμή πάνω στου κοιμισμένου εχθρού του το λαιμό, αξύπνητο τον έστειλε στον Άδη.

Από το γδούπο που ’κανε η κομμένη κεφαλή, καθώς στο δάπεδο έπεφτε, ξύπνησε αλαφιασμένη η καλλονή. Δεν κράτησε πολύ ωστόσο η ταραχή της…

Όταν κατάλαβε τι είχε γίνει, χαμογέλασε, μ’ εκείνο το χαμόγελο που ’λυνε γόνατα και είπε: 

«Τα καταφέραμε, αγάπη μου, έτσι δεν είναι; Έκανα ό,τι μου ’πες και τα καταφέραμε, έτσι δεν είναι;»

«Ναι , έτσι ακριβώς, αλλά είσαι πόρνη, κεράτωσες το βασιλιά σου, εμένα, το βασιλιά του Horncorn!» της αποκρίθηκε αυτός και ξανασήκωσε το αμείλικτο σπαθί του.

Roberto Ferri. Nella morte avvinti, 2010 (λεπτομέρεια)

Στα χέρια των λέξεων....

Ελπίζω ο αναγνώστης να μου συγχωρήσει αυτή τη φλυαρία, αλλά, ως γνωστόν, μία από τις ελάχιστες απολαύσεις που έχει ο συγγραφέας είναι να εγκαταλείπεται, κάποτε κάποτε, στα χέρια των ερωμένων του, των λέξεων, και ν' αφήνει να τον σέρνουν από τη μύτη όπου αυτές θέλουν.

• Τα αγνοημένα από την επίσημη Ιστορία τοπωνύμια Horn και Corn, καθώς και το πάντα παρόν Cape Horn (Ακρωτήριο Χορν, στο ακρότατο, προς Νότο, άκρο της μακρότατης Χιλής) έχουν μάλλον κοινή μητέρα τη λατινική λέξη cornu ( = κέρας).
• Τα ουσιαστικά horn και corn δεν δηλώνουν μόνον το κέρας ζώου, αλλά και ό,τι άλλο έχει σχήμα κέρατος. Ενδεικτικά μόνο, αναφέρω εδώ κάποια παραδείγματα:
• Horn, πέραν του κέρατος ζώου, ονομάζονται η κεραία ή το κεράτιον εντόμου ή κοχλίου, το μουσικό όργανο κέρας, το κυνηγετικό κέρας (hunting horn), η κόρνα (σάλπιγγα ή κέρας) του αυτοκινήτου, κ.π.α.
• Corn, πέραν του κέρατος ζώου (βλ. unicorn), είναι ο στάχυς των σιτηρών και, κατ' έπέκταση, τα ίδια τα σιτηρά, το μουσικό όργανο κέρας ή κορνέτα (cornet), ο τύλος (επί το κοινότερον κάλος) στα πόδια, στο μέτωπο ή στο μυαλό, κ.π.α.
• Είναι, ίσως, σκόπιμο, να αναφέρω εδώ και κάποια επίθετα που έχουν ως ρίζα τα ουσιαστικά corn ή horn. Πρόκειται για τις λέξεις: corny ( = τυλώδης, σιτοφόρος), horned (= κερασφόρος) και horny ( = κερατοειδής, κεράτινος, σκληρός, εξού και στη slang, καυλωμένος).
• Τέλος, με ρίζα το horny, το ουσιαστικό horniness δηλώνει την τύλωση, τη σκλήρυνση και, στη slang πάντα, την καύλα.

Cernunnos, θεοποιημένο πνεύμα των αρσενικών ζώων με κέρατα για τους Κέλτες, όπως ο Πάνας στην ελληνική μυθολογία ή ο Μινώταυρος στο Μινωικό πολιτισμό.

• Το ουσιαστικό τής αγγλικής γλώσσας pander σημαίνει «μαστροπός», «μαυλιστής», «προαγωγός». Ω θεοί, οποία, ταυτότης μεταξύ ονόματος και ιδιότητος!
• Επειδή τα αγγλικά τα έμαθα στην πιάτσα και είναι πολύ πιο φτωχά από τα ήδη αρκετά φτωχά ελληνικά μου, η μόνη σχετική λέξη πού γνώριζα μέχρι τότε ήταν η λέξη pimp ( = νταβατζής).Έτσι, μετά την ανακάλυψη του pander, προσέφυγα εκ νέου στο λεξικό — στο ελληνοαγγλικό αυτή τη φορά — για να δω αν υπήρχε και άλλος Άγγλος μαστροπός. 
• Υπήρχε όντως και ονομαζόταν procurer, λέξη πού σημαίνει, επίσης, «προμηθευτής» και θυμίζει πολύ τη γαλλική λέξη procureur, η οποία ωστόσο δεν σημαίνει ούτε «μαστροπός» ούτε «προμηθευτής», αλλά «επίτροπος», «πληρεξούσιος» ή «εισαγγελέας ».
• Η σύζυγος παρ’ όλ' αυτά του κυρίου επιτρόπου ή εισαγγελέως ονομάζεται procureuse, λέξη που, προς όνειδος της ιδίας και του επιφανούς συζύγου της, σημαίνει επίσης «μαστροπός» ή «εκμαυλίστρια».
  
  
  
  
  José Frappa (1854-1904), Phryne


• Η ηρωίδα μας οφείλει το όνομά της στο πολυετές ποώδες φυτό λευκάνθεμον του γένους των αγγειοσπέρμων δικοτύλων, της τάξεως των αστερωδών και της οικογένειας των συνθέτων (compositae). Λευκάνθεμον, λοιπόν, ή ασπρολούλουδο ή αστρολούλουδο ή άστρο ή, τέλος και κυρίως, μαργαρίτα.
• Παραπέμπω, εν προκειμένω», τον φιλομαθή και φιλόμουσο αναγνώστη στο γλυκύτατο άσμα «Μαγιοπούλα» των Ιάκωβου Καμπανέλλη και Μίκη Θεοδωράκη, και, πιο συγκεκριμένα, στους στίχους του ρεφραίν:

Αχ Μαργαρίτα μαγιοπούλα

αχ Μαργαρίτα μάγισσα!

• Τόσο τα βασίλεια του Horn και του Corn, όσο και το μεγάλο βασίλειο του Horncorn έχουν σβήσει — αν γράφτηκαν ποτέ — απ’τον χάρτη και την Ιστορία. 
• Δεν συνέβη, ωστόσο, το ίδιο και με τη Mayflower, το μαγιολούλουδο, τη μαγιοπούλα μάγισσα. 
• Πολλά, πάρα πολλά χρόνια αργότερα, και πιο συγκεκριμένα το 1620, ένα δούρειο πλοίο (αυτό ήταν όντως ξύλινο), μήκους 27 μέτρων και βάρους 180 περίπου τόνων, απέπλευσε από το Σαουθάμπτον της Αγγλίας και, μετά από ταξίδι 66 ημερών, κατέπλευσε στη Μασσαχουσέττη της Αμερικής, όπου, στο σημείο που βρίσκεται σήμερα το Πλύμουθ, αποβίβασε τούς επιβάτες του, 102 φανατικούς πουριτανούς, ιδρυτές του πρώτου μόνιμου αποικιακού οικισμού της Νέας Αγγλίας. 
• Το πλοίο αυτό έφερε το όνομα «Mayflower» και είχε νηολογηθεί στο όνομα Άγγλων εμπόρων που αποκαλούνταν «Τυχοδιώκτες του Λονδίνου».

Alton S. Tobe, Boarding The Mayflower

Αργύρης Χιόνης, Το δούρειον θήλυ, Έχων σώας τας φρένας και άλλες τρελές ιστορίες, 

εκδόσεις Κίχλη [σελ. 25-31, 143-146]

Ο έρωτας κι ο θάνατος ίδια σπαθιά βαστούνε....

• Μύθοι, υπαρκτοί ή επινενοημένοι, που δεν απέχουν από την ιστορική αλήθεια. 

• Η γυναίκα εργαλείο, πολιορκητικός κριός που ανοίγει διάπλατα σφραγισμένες πόρτες και εκπορθεί ισχυρά βασίλεια. 

• Η εξουσία ανίσχυρη μπροστά στην ομορφιά κι η ομορφιά χέρι χέρι με το θάνατο.

• Ο έρωτας παντοδύναμος, καστροχαλαστής, ανδροκτόνος.

• Κι η Μαργαρίτα, η "μάγισσα" που καίγεται στη φωτιά που άθελά της άναψε.