Ενότητα 2η, Ζούμε με την οικογένεια

           Eγκλίσεις, χρόνοι και η σημασία τους, αύξηση from Georgia Dimitropoulou


Μπορείτε να εξασκηθείτε στην αύξηση των ρημάτων της νέας ελληνικής συμπληρώνοντας με ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ το σταυρόλεξο.

Σχετικό λεξιλόγιο

1.  Αξιοποιώντας τα παρακάτω ονοματικά και ρηματικά σύνολα να φτιάξετε 1 –2 δικές σας παραγράφους στις οποίες να περιγράφεται ο ρόλος των γονιών μέσα στην οικογένεια:

Ονοματικά σύνολα	Ρηματικά σύνολα
πατρικό/μητρικό φίλτρο	περιβάλλω με στοργή
δεσμός οικογενειακός /αίματος	καταβάλλω κόπους
μέλη οικογένειας	διαπλάθω χαρακτήρα
επαγγελματική σταδιοδρομία/προκοπή	παρέχω υλικά, πνευματικά, ηθικά εφόδια
συναισθηματική ασφάλεια/κάλυψη	εξασφαλίζω όλοκληρωμένη  ανάπτυξη
ενθάρρυνση/επιδοκιμασία/κατανόηση	καλλιεργώ υπευθυνότητα
αποθέματα υπομονής/αγάπης/αφοσίωσης/στοργής	διασφαλίζω τη συναισθηματική ισορροπία των παιδιών
ουσιαστική επικοινωνία-σεβασμός	συμμερίζομαι/συμπάσχω/συμπαραστέκομαι
βάσεις για τη μελλοντική εξέλιξη και πρόοδο	εμπνέω σεβασμό/ θέτω όρια
οικογενειακή συνοχή/ισορροπία	επιβάλλω την τήρηση κανόνων
κοινωνικοποίηση του παιδιού	μεταδίδω αξίες ζωής

2.    Αξιοποιώντας τα παρακάτω ονοματικά και ρηματικά σύνολα να φτιάξετε 1 –2 δικές σας παραγράφους με θέμα: υπερπροστατευτικοί γονείς, ανίκανα παιδιά.

Ονοματικά σύνολα	Ρηματικά σύνολα
ασφυκτικός προστατευτικός κλοιός	αυτοεξυπηρετούμαι
αυξημένοι κίνδυνοι	δοκιμάζω δύναμη-ικανότητες
συνεχείς/άκριτες παρεμβάσεις-απαγορεύσεις	διαχειρίζομαι δύσκολες καταστάσεις
παιδί-μικρός τύραννος	εκμεταλλεύομαι την υπερπροσφορά
εγωκεντρική συμπεριφορά/ ατομικισμός, αυτοπροβολή	περιορίζω την εξερευνητική διάθεση παιδιού
συναισθηματική ανωριμότητα	υποτάσσομαι στις επιθυμίες
εποικοδομητική καθοδήγηση	μαθαίνω μέσω της αποτυχίας
ενθαρρυντική στάση	ασκώ έλεγχο/βάζω όρια

3.    Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων διαλέγοντας λέξεις από τον πίνακα:

α.   Στο παρελθόν η.........................της γυναίκας στον άνδρα θεωρούνταν δεδομένη.

β.   Στο χάρτη του ΟΗΕ η.........................αναγνωρίζεται ως πρωταρχικός σκοπός και δικαίωμα κάθε λαού.

γ.   Η.........................που δέχθηκε από το σπίτι του συντέλεσε στο να γίνει ένας σωστός και ολοκληρωμένος άνθρωπος.

δ.   Οι καθηγητές συχνά δυσκολεύονται να επιβάλουν την.........................στην τάξη.

ε.   Μέσα από τη σχέση αυτή βρήκε τη συναισθηματική.........................που επιζητούσε.

στ. Η................................ και η ..................................των γονέων όσον αφορά την ανατροφή των παιδιών είναι μια από τις αιτίες που ο ........................της οικογένειας περνάει ..................

ζ.   Μέσα στην οικογένεια το παιδί αποκτά......................................... ώστε να αντιμετωπίζει τις αντιξοότητες της ζωής.

η.  Οι σχέσεις γονιών παιδιών πρέπει να βασίζονται στον.............................................. και την αμοιβαία ............................

θ.   Οι δουλειές του σπιτιού δεν αποτελούν πλέον αποκλειστική........................ της γυναίκας. Αντίθετα η....................   σ’ αυτές όλων των μελών της οικογένειας αποτελεί ένδειξη......................................

 Περίληψη κειμένου - Πλαγιότιτλοι

 

«Τα παιδιά διψούν  για αλληλεπίδραση»

Ορέστης Νέτας, κοινωνικός ψυχολόγος

Θα ήταν αφελές να πούμε ότι τα παι­διά μαγεύονται από την ευκολία μιας δραστηριότητας όπως η τηλεόραση ή ενός τρισδιάστατου παιχνιδιού οθό­νης, που εμπεριέχουν τη μοναχικότητα. Η αλήθεια είναι ότι διψούν για αλληλε­πίδραση. Διψούν να χρησιμοποιήσουν όσο περισσότερες ικανότητες (φυσικές και πνευματικές) έχουν ανακαλύψει ότι έχουν και αδημονούν να ανακαλύψουν και άλλες. Ενθουσιάζονται με την ιδέα ό­τι ο σημαντικότερος άνθρωπος στη ζωή τους (ο γονιός) μπορεί να έχει αντίστοι­χες ανάγκες με αυτά. Είναι απίστευτη η αίσθηση για το παιδί να αντι­λαμβάνεται ότι ο πατέρας ή η μητέρα του πραγματικά χαίρε­ται (και δεν προσποιείται) παίρνοντας μέρος σε μια δρα­στηριότητα μαζί του. Τελικά, η αλληλεπίδραση αυτή, εκτός α­πό δημιουργική για το παιδί και τη διαπαιδαγώγηση του, γίνεται θεμέλιος λίθος της σχέσης και πολλές φορές αγχολυτική για τον υπερδραστήριο γο­νέα.          Κύριος γνώμονας της συμπεριφοράς του παιδιού είναι σχεδόν πάντοτε η συμπεριφορά του γονέα. Από πολύ μικρή ηλικία το παιδί απευθύ­νεται ακόμα και στις εκφράσεις του προ­σώπου του γονέα για να αποφασίσει αν του αρέσει κάτι ή όχι. Οσο πιο συχνή η αλληλεπίδραση λοιπόν, τόσο καλύτερη και η αίσθηση που έχει το παιδί για την πραγματικότητα. Φανταστείτε ένα παιδί που στηρίζει την αντίληψη του για την πραγματικότητα στην εικονική πραγμα­τικότητα ενός κινουμένου σχεδίου (κολ­λημένο μπροστά σε μια οθόνη) και ένα παιδί που κινείται μέσα στην πραγματικότητα (της πόλης του, της γειτονιάς του, της μουσικής, της τέχνης, της Ιστορίας) και μπορεί να ελέγχει την αντίληψη του γι' αυτήν μέσα από τις εκάστοτε αντιδρά­σεις του γονιού. Το δεύτερο αισθάνεται σιγουριά και σταθερότητα μέσα από τον γονιό για την πραγματικότητα του, ενώ το πρώτο αναρωτιέται γιατί εδώ που ζει όλα είναι τόσο δύσκολα και απαιτούν τόση προσπάθεια.

Το παραπάνω δεν αποτελεί και το μονα­δικό πλεονέκτημα. Σκεφτείτε πώς δημιουργείται, πώς αναπτύσσεται και πώς εδραιώνεται μια οποι­αδήποτε σχέση στη ζωή ενός ανθρώπου. Πρέπει να ανακα­λύψουμε τα κοινά ενδιαφέρο­ντα. Πρέπει να δούμε τον τρό­πο που τα δύο μέλη της σχέσης διαχειρίζονται καταστάσεις.  Και βέβαια έχουμε ανάγκη να παρατηρήσουμε αν μπορούμε να συνεργαστούμε. Για να τα καταφέρου­με όλα αυτά αρκεί να δραστηριοποιού­μαστε μαζί. Πόσο μάλλον στη σχέση που έχει ένας γονιός με το παιδί του. Αρκεί να ανακαλύψουμε τα κοινά μας ενδιαφέ­ροντα, να διαχειριστούμε μαζί καταστά­σεις και να συνεργαστούμε. Να βγούμε έξω και να δείξουμε στο παιδί τι μας αρέ­σει, δίνοντας του έτσι την ευκαιρία να μας δείξει και αυτό τι του αρέσει. Να καλλιεργήσουμε μαζί τις δεξιότητές μας, επιβραβεύοντας ο ένας τον άλλον. Όσο ο γονιός μένει άπραγος τόσο μένει και το παιδί. ΄Οσο ο γονιός μένει άπραγος τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες στην εφηβεία να δημιουργηθεί ένα κοινωνικά δυσλει­τουργικό και μόνιμα ανικανοποίητο παι­δί.

Κάνοντας κάτι διαφορετικό από τα τε­τριμμένα με το παιδί, ο γονιός σίγουρα θα νιώσει σημαντικός και σωστός στον ρόλο του, μια και το παιδί του θα έχει αυ­τόματα την ευκαιρία να γνωρίσει πράγ­ματα που χωρίς τη δική του παρότρυνση θα ήταν απλά ανύπαρκτα. Αυτή η αίσθη­ση γίνεται αυτόματα αγχολυτική σε μια ζωή που η ρουτίνα αποτελεί το κέντρο της καθημερινότητας. Ετσι, η κοινή δρα­στηριότητα δεν ωφελεί μόνο τη ζωή και την ανάπτυξη του παιδιού αλλά και την ψυχική υγεία του γονιού. Είναι αλήθεια λοιπόν ότι πρέπει γονείς και παιδιά να ζουν την πραγματικότητα μαζί όπως είναι, γεμάτοι ενδιαφέρον και άγνωστους κόσμους και όχι έτσι όπως τη ζουν, φυλακισμένοι μέσα σε ένα εύκολο και φαινομενικά ασφαλές περιβάλλον.

Σαββατιάτικη ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 10 Οκτωβρίου 2009

Αφού διαβάσετε προσεκτικά το παραπάνω κείμενο:

α) Εντοπίστε το θέμα (νοηματικό κέντρο) του κειμένου

β) Υπογραμμίστε τις λέξεις-κλειδιά κάθε παραγράφου

γ)  Γράψτε πλαγιότιτλους που να αποδίδουν το νόημα κάθε παραγράφου και 

δ)  Αναδιατυπώστε με δικό σας λόγο-έκφραση το περιεχόμενο του κειμένου χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες  συνδετικές λέξεις ή φράσεις

ε) Αξιολογήστε την περίληψή σας με βάση τα κριτήρια που ακολουθούν.

 

Η αξιολογηση της περιληψης – Κριτηρια

Α. ΜΟΡΦΗ

 

• Έχω αποφύγει τα γραμματικά, συντακτικά και ορθογραφικά σφάλματα;

• Χρησιμοποίησα σωστά τα σημεία στίξης;

• Το ύφος και η γλώσσα της περίληψης μου είναι κατάλληλα για το σκοπό και τον αποδέκτη της;

• Η διατύπωσή μου είναι ακριβής και σαφής;

• Έχω παρουσιάσει τα βασικά σημεία του αρχικού κειμένου σε πλάγιο λόγο, για να καταστήσω σαφές ότι η περίληψή μου παρουσιάζει συνοπτικά το κείμενο ενός άλλου;

Β. ΔΟΜΗ

• Υπάρχουν στην περίληψη μου ασύνδετα σημεία που δημιουργούν πρόβλημα στην κατανόηση;

• Οι συνδετικές λέξεις της περίληψης μου αντικατοπτρίζουν τις λογικές σχέσεις που συνδέουν τις πληροφορίες στο αρχικό κείμενο;

•  Έχω παρουσιάσει με τις κατάλληλες φράσεις τον τρόπο οργάνωσης του αρχικού κειμένου (βασικά μέρη και μεταξύ τους σχέσεις);

•  Έχω συμπεριλάβει ένα εισαγωγικό τμήμα στην περίληψη μου με όλες εκείνες τις πληροφορίες που χρειάζεται ο αποδέκτης της;

Γ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

 

•   Έχω επιλέξει τις βασικές πληροφορίες του αρχικού κειμένου και όχι κάποιες ασήμαντες ή πλεονά­ζουσες λεπτομέρειες;

• Έχω διατυπώσει τις βασικές ιδέες του αρχικού κειμένου με δικά μου λόγια;

• Είναι σαφή στην περίληψη μου το θέμα και η θέση του αρχικού κειμένου;

•  Έχω αποδώσει στην περίληψή  μου με ανάλογη έμφαση κάθε βασική πληροφορία του αρχικού κειμένου;

•  Έχω απόφυγει προσωπικά σχόλια και αξιολογικές κρίσεις για το αρχικό κείμενο;

•  Έχω τηρήσει το όριο λέξεων;

Η περίληψη του παραπάνω κειμένου θα μπορούσε ενδεικτικά να είναι η εξής:

Το άρθρο αναφέρεται στα οφέλη που προκύπτουν από τις κοινές δραστηριότητες γονέων και παιδιών και αφορούν τόσο στην ανάπτυξη των ίδιων των παιδιών όσο και στην ψυχική υγεία των γονέων. Αρχικά ο συγγραφέας υπογραμμίζει την ανάγκη των παιδιών να χαίρονται και να ανακαλύπτουν τις ανάγκες και ικανότητές  τους μέσα από  δημιουργικές δραστηριότητες από κοινού με τους γονείς τους. Συγκρίνοντας, στη συνέχεια, τα παιδιά αυτά μ’ εκείνα που περιορίζονται στην εικονική πραγματικότητα μιας μοναχικής δραστηριότητας (τηλεόραση, βιντεοπαιχνίδια, Η/Υ), διαπιστώνει ότι τα πρώτα αποκτούν σιγουριά και καλύτερη αίσθηση της πραγματικότητας. Συνεχίζοντας παρατηρεί ότι η συμμετοχή γονέων και παιδιών σε κοινές δραστηριότητες επιδρά θετικά στην οικοδόμηση μιας υγιούς σχέσης, που γεννά ψυχικά ικανοποιημένους και κοινωνικά ισορροπημένους εφήβους. Τέλος ο συγγραφέας επισημαίνει την αγχολυτική επίδραση των δραστηριοτήτων αυτών στον ίδιο τον γονέα, που δραπετεύει έτσι από την καθημερινή ρουτίνα. Συμπερασματικά το κείμενο καταλήγει υπογραμμίζοντας την ανάγκη γονείς και παιδιά να μοιράζονται με εξερευνητική διάθεση την πραγματική ζωή γύρω τους.