4η ενότητα, Ενωμένη Ευρώπη και Ευρωπαίοι πολίτες

"Κοντσέρτο για την Ενωμένη Ευρώπη", "Μπλε" ταινία του Κριστόφ Κισλόφσκι 

• Η «Μπλε» ταινία του Κριστόφ Κισλόφσκι είναι από τις καλύτερες ευρωπαϊκές ταινίες που έχει αφήσει παρακαταθήκη η Έβδομη Τέχνη. Είναι το πρώτο μέρος της τριλογίας του μεγάλου σκηνοθέτη, βασισμένο στα χρώματα της γαλλικής σημαίας – ακολούθησε η «Λευκή» και η «Κόκκινη», οι οποίες συμβολίζουν αντίστοιχα τις αρχές της ελευθερίας, της ισότητας και της αδελφοσύνης. 
• Στην υπόθεση του έργου, ο άντρας της ηρωίδας, που σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα μαζί με το παιδί της, ήταν διάσημος συνθέτης. Είχε αναλάβει να συνθέσει ένα «Κοντσέρτο για την Ενωμένη Ευρώπη», το οποίο του είχε ζητήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, και το είχε αφήσει ημιτελές. Θα το ολοκληρώσει η Ζιλί της ταινίας από την παρτιτούρα που έχει διασωθεί. Στο τέλος λοιπόν του έργου ο Πράισνερ φθάνει στο αποκορύφωμα της τέχνης του, επιλέγοντας τον ύμνο της αγάπης, με στίχους από την "Προς Κορινθίους επιστολή"  του Απόστολου Παύλου και τη χορωδία να το ερμηνεύει στην ελληνική γλώσσα σε δύο εκδοχές, μία της Ζιλί και μία του Πατρίς, θαυμάσιες και οι δύο.

 Στη δεύτερη εκδοχή ακούγεται πιο καθαρά ο στίχος στα ελληνικά: Οι στίχοι που έχει επιλέξει ο Πράισνερ από τον ύμνο της αγάπης είναι με μαύρα γράμματα:

Ο ύμνος της αγάπης

(Α’ Κορινθίους κεφ. ιγ’ στίχοι 1-13)

Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων,
αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον
αλαλάζον• και εάν έχω προφητείαν και ειδώ τα μυστήρια
πάντα και πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν,
ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν είμι• και εάν
ψωμίσω πάντα τα υπάρχοντά μου, και εάν παραδώ το σώμα
μου ίνα καυθήσομαι, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι• Η
αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη
ου περπερεύεται, ου φυσιούται, ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα
εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, ου χαίρει επί
τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία• πάντα στέγει, πάντα
πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει• η αγάπη ουδέποτε
εκπίπτει• είτε δε προφητείαι, καταργηθήσονται• είτε γλώσσαι
παύσονται• είτε γνώσις καταργηθήσεται• εκ μέρους δε
γινώσκομεν και εκ μέρους προφητεύομεν• όταν δε έλθη το
τέλειον, τότε το εκ μέρους καταργηθήσεται• ότε ήμην νήπιος,
ως νήπιος ελάλουν, ως νήπιος εφρόνουν, ως νήπιος
ελογιζόμην• ότε δε γέγονα ανήρ, κατήργηκα τα του νηπίου•
βλέπομεν γαρ άρτι δι’ εσόπτρου εν αινίγματι, τότε δε
πρόσωπον προς πρόσωπον• άρτι γινώσκω εκ μέρους, τότε δε
επιγνώσομαι καθώς και επεγνώσθην• νυνί δε μένει πίστις,
ελπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα• μείζων δε τούτων η αγάπη•

http://videosmusicview.blogspot.gr/2012/11/blog-post_30.html

Τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση;

• Συνασπισμός ευρωπαϊκών κρατών, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με σχέσεις αλληλεγγύης, υποστήριξης και ενίσχυσης σε θέματα οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής μορφής, επιδιώκοντας την πολιτιστική αλληλεπίδραση, με στόχο τη γενική άνοδο του βιοτικού και του μορφωτικού επιπέδου που επικρατεί σ' αυτά.

• Δημιουργήθηκε μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, με την πρωτοβουλία έξι κρατών, του Βελγίου, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ολλανδίας και του Λουξεμβούργου, που θεωρούνται τα ιδρυτικά μέλη της, καθώς υπέγραψαν τη συνθήκη της Ρώμης το 1957, με την οποία οριστικοποιήθηκε η συγκρότηση αυτής της ένωσης.

• Από τότε η Ε.Ε. βρίσκεται σε μια πορεία διεύρυνσης, στα πλαίσια της οποίας εντάχθηκαν και άλλα ευρωπαϊκά κράτη σ' αυτή τη συνομοσπονδία, ανάμεσα στα οποία και η Ελλάδα το 1981.

Υπάρχουν προβλήματα μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

• Ανάπτυξη δύο ταχυτήτων ανάμεσα στα ισχυρότερα και στα ασθενέστερα οικονομικά κράτη. 

• Γλώσσες λιγότερα ομιλούμενες δε δέχονται την απαραίτητη προστασία που απαιτείται, με αποτέλεσμα την κυριαρχία της αγγλικής και της γαλλικής γλώσσας στα πλαίσια της Ε.Ε.

• Εμφανίζεται το φαινόμενο της πολιτιστικής επιβολής των ισχυρότερων κρατών στα υπόλοιπα μέλη, με συνέπεια την περιθωριοποίηση και υποβάθμιση της πολιτιστικής ταυτότητας χωρών με περιορισμένη έκταση και πληθυσμό.

• Ανάπτυξη ρατσιστικής συμπεριφοράς απέναντι σε λαούς που δεν ανήκουν στην Ε.Ε. και αποφασίζουν να μεταναστεύσουν μαζικά σε κάποια κράτη-μέλη, γεγονός που ανατρέπει ένα από τα βασικά οφέλη της ευρωπαϊκής ενοποίησης, την ανεκτικότητα και τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών λαών.

Πώς θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα;

• Ο σύγχρονος Ευρωπαίος πολίτης, μέσα από τη μόρφωση και την πολύπλευρη παιδεία, οφείλει να συμβάλει καθοριστικά στη δημιουργία κλίματος ειρήνευσης όχι μόνο μέσα στα ευρωπαϊκά αλλά και στα παγκόσμια πλαίσια, συμβάλλοντας καθοριστικά στην πνευματική άνοδο των λαών και στην καλλιέργεια ανθρωπιστικών και αντιρατσιστικών συμπεριφορών.

• Ο πολιτισμός κάθε χώρας πρέπει να γίνεται σεβαστός και μέσα από μορφωτικά και πολιτιστικά ιδρύματα, που μπορούν να δημιουργηθούν στα άλλα κράτη-μέλη να μεταφερθούν τα στοιχεία εκείνα που μπορούν να συμβάλλουν στη γνωριμία μαζί του, αλλά και στη δημιουργική αλληλεπίδραση του με τους άλλους ευρωπαϊκούς πολιτισμούς.

• Απαιτείται ισότιμη αντιμετώπιση όλων των κρατών-μελών, ώστε η Ε.Ε. να έχει την υποστήριξη όλων των χωρών που εντάσσονται σ' αυτήν και των πολιτών τους, αλλά και αυτή με τη σειρά της να παρέχει το ενδιαφέ¬ρον που χρειάζεται για την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική εξέλιξή τους.

Γιατί η Ελλάδα ήθελε να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Οι λόγοι για τους οποίους η Ελλάδα επέλεξε την πλήρη ένταξη στην Κοινότητα μπορούν να συνοψισθούν στους εξής:

• Θεώρησε την Κοινότητα ως το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορούσε να σταθεροποιήσει το δημοκρατικό πολιτικό της σύστημα και θεσμούς.

• Επεδίωκε την ενίσχυση της ανεξαρτησίας και της θέσης της στο περιφερειακό και διεθνές σύστημα, καθώς και της «διαπραγματευτικής της δύναμης», ιδιαίτερα σε σχέση με την Τουρκία, η οποία εμφανιζόταν ως η μείζων απειλή για την Ελλάδα μετά την εισβολή και κατάληψη μέρους της Κύπρου (Ιούλιος 1974). Στα πλαίσια αυτά, η Ελλάδα επεδίωκε επίσης τη χαλάρωση της έντονης εξάρτησης που είχε αναπτύξει μεταπολεμικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ).

• Θεώρησε την ένταξη στην Κοινότητα ως ισχυρό παράγοντα που θα συνέβαλε στην ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.

• Επιθυμούσε, ως ευρωπαϊκή χώρα, να είναι «παρούσα» και να επηρεάσει τις διεργασίες για την ευρωπαϊκή ενοποίηση και το πρότυπο της Ευρώπης, στο οποίο η διαδικασία αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει.

Βουλή των Ελλήνων

«Kalimera, Kalinichta»

Kalimera, Kalinichta είναι ο τίτλος πρωτοσέλιδου σχολίου της Frankfurter Allgemeine Zeitung, που αναφέρεται στην ανάληψη της ευρωπαϊκής προεδρίας από την Ελλάδα.

Το σχόλιο συνοδεύεται με φωτογραφία του «Συμποσίου του Πλάτωνα» από τον πίνακα του γερμανού ζωγράφου Άνσελμ Φόιερμπαχ και παρατηρεί:

«Πλούσια συμπόσια δεν θα διοργανώσουν οι Έλληνες κατά τη διάρκεια της ευρωπαϊκής τους προεδρίας. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να τους προσδώσουμε τη λοιδορία του Τσόρτσιλ προς τον Άτλι, σύμφωνα με την οποία "είναι ένας μετριόφρων άνθρωπος επειδή έχει κάθε λόγο να είναι μετριόφρων". Είναι άγνωστο εάν η προεδρία του Συμβουλίου προσδώσει στους Έλληνες 'ταυτότητα, αυτοπεποίθηση και υπερηφάνεια', όπως εκτιμά ο Σόιμπλε. Σε κάθε περίπτωση, οι Έλληνες μπορούν να είναι υπερήφανοι για τα υψηλά πνευματικά τους επιτεύγματα του παρελθόντος, τότε που ακόμη και ένας μέθυσος σαν τον Αλκιβιάδη έβγαζε ενδιαφέροντες λόγους», επισημαίνει η συντηρητική εφημερίδα.

http://www.dw.de/kalimera-kalinichta/a-17334100

 "Ένας ζητιάνος στο θρόνο"

Με τίτλο «ένας ζητιάνος στο θρόνο», η γερμανόφωνη Deutsche Welle σημειώνει όχι μόνο τη συγκυρία των συνεχιζόμενων διαβουλεύσεων με την τρόικα, αλλά και την ανάγκη να καταλήξει η Αθήνα και η Ευρωζώνη στο πώς θα χρηματοδοτείται το ελληνικό χρέος μετά το 2014.

Ένα ιστιοφόρο με ανοιχτά πανιά το λογότυπο της ελληνικής Προεδρίας της ΕΕ

Το λογότυπο της Ελληνικής Προεδρίας απεικονίζει ένα ιστιοφόρο με ανοιχτά πανιά, που σχηματίζεται από τα αρχικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και φιλοδοξεί να ενώσει σε μία λιτή φόρμα κοινές ευρωπαϊκές αξίες και την ιδιαίτερη ελληνική ταυτότητα, τις απαρχές της ένωσης της Ευρώπης με τη μελλοντική της πορεία, τις αρχές που διαμόρφωσαν το παρελθόν μας με τις κοινές προσδοκίες μας για το μέλλον.

Το συμβολικό φόντο του λογοτύπου είναι η θάλασσα: θεμελιώδες στοιχείο της ελληνικής ταυτότητας, αλλά και κομβικό στοιχείο του παρελθόντος και του μέλλοντος της Ευρώπης. Η θάλασσα ιστορικά ένωσε τους ευρωπαϊκούς λαούς και σήμερα είναι παράγοντας ανάπτυξης και απασχόλησης σε ολόκληρη την Ευρώπη, ενώ αποτελεί και οριζόντια προτεραιότητα της Ελληνικής Προεδρίας.

Από την άλλη πλευρά, τα επιμέρους σχήματα του λογοτύπου απεικονίζουν το ανάγλυφο του ελληνικού εδάφους και της ελληνικής ακτογραμμής, ενώ η επιλογή του «ημικυκλίου» αντιπροσωπεύει το Κοινοβούλιο και το αρχαίο θέατρο, τη μήτρα των δημοκρατικών παραδόσεων της Ευρώπης, της θεσμικής ισότητας και της κοινής μας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Σε πρώτο πλάνο βρίσκεται το καραβάκι: ένα σύμβολο εξερεύνησης και μετάβασης, αλλά συγχρόνως και επικοινωνίας και ενότητας. Ως τέτοιο, συμβολίζει την απόφασή μας να πλεύσουμε μαζί προς ένα κοινό μέλλον, παρά τη δύσκολη πορεία.

Το ταξίδι είναι η συμβολική ουσία της αφήγησης του λογοτύπου: μια κοινή πορεία δημοκρατίας και συμμετοχής, μια κοινή αναζήτηση για την ευημερία μέσω της ανάπτυξης και της απασχόλησης, ένα κοινό σκάφος κίνησης και ασφάλειας για το μέλλον. Αυτά τα ιδανικά σφυρηλάτησαν το παρελθόν μας και εμπνέουν τις μελλοντικές μας προσδοκίες. Αυτό είναι το μήνυμα της Ελληνικής Προεδρίας προς την Ευρώπη και τον κόσμο: η Ευρώπη είναι κοινή μας αναζήτηση και ταξίδι - ενωμένοι πλέουμε πιο μακριά.

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_25/11/2013_529382

Nαι στην ενοποίηση, όχι στην ευρωμαρμελάδα

Tου Χρήστου Γιανναρά (διασκευή)

H καταστροφή που έχει συντελεστεί στη χώρα μας και στη ζωή μας (καταστροφή που μόνο μια επιμέρους πτυχή της είναι η οικονομική) έχει αποδειχθεί συνάρτηση της φαυλότητας, της διαφθοράς, της ανικανότητας των πολιτικών μας. Aλλά και συνάρτηση της δραματικής κρίσης που μαστίζει την Eυρώπη και είναι κρίση ταυτότητας.

Tο όραμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης μοιάζει να μην κατανοείται ευρωπαϊκά, να πρυτανεύουν κριτήρια που δεν έχουν σχέση με τις έως τώρα κατακτήσεις των ευρωπαϊκών κοινωνιών, την ιδιαιτερότητα των αναγκών και προτεραιοτήτων του ευρωπαίου ανθρώπου. Eίναι πια σαφέστατη η απειλή να οδηγηθεί η Eυρώπη σε μια εξομοιωτική των λαών της πολτοποίηση, με ολοκληρωτική την υποταγή τους στους όρους του παγκοσμιοποιημένου, δίχως αντίπαλο, και γι’ αυτό αχαλίνωτου παιχνιδιού των «αγορών».

Η Eυρώπη πέτυχε, σε κάποιες περιπτώσεις, θαυμαστά επιτεύγματα «κοινωνικού κράτους» – κράτους πρόνοιας, ισονομίας, σεβασμού της προσωπικότητας, έντιμης οριοθέτησης των ατομικών ελευθεριών. Πέτυχε να διασώσει τη γονιμότητα των διαφορών, την ποικιλότητα παραδόσεων, εθισμών, νοοτροπιών, που χαρακτηρίζει τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Nα σεβαστεί την εμμονή στη διαφορά των γλωσσών, την ξεχωριστή στα περισσότερα κράτη ιστορική μνήμη και συνείδηση, την καύχηση για εθνικές σχολές και ιδιαιτερότητες εκφραστικής στην Tέχνη.

Tελευταία παρουσία ευρωπαϊκής πολιτικής αξιοπρέπειας και αντίστασης στον εξαμερικανισμό της Eυρώπης ήταν ίσως ο Zακ Nτελόρ. Mετά από αυτόν, η ευθύνη πλοήγησης της E.E., όπως και η διακυβέρνηση των κρατών-μελών της, παραδόθηκε σε θλιβερές μετριότητες, διεκπεραιωτές εντολών που υπαγορεύουν οι «αγορές».

Mεθοδικά, ο εξαμερικανισμός της Eυρώπης ξεκίνησε από τα πανεπιστήμια. Aιώνες τώρα, η ταυτότητα της Eυρώπης ήταν τα πανεπιστήμιά της, όλα κρατικά – η μετάδοση της γνώσης και η δυνατότητα της έρευνας δεν ήταν εμπορεύσιμα αγαθά, ήταν αδιανόητο να υποταχθούν στη λογική της προσφοράς και της ζήτησης. Στην ευρωπαϊκή παιδεία δέσποζε η αρχή: «η γνώση για τη γνώση», η γνώση για τη χαρά της καλλιέργειας, της ποιότητας, τη χαρά του καινούργιου, όχι του χρήσιμου. O εξαμερικανισμός καταργεί από την Oξφόρδη τη σπουδή των σανσκριτικών, μεταφέρει το σχετικό κονδύλι σε άλλο, «παραγωγικό» αντικείμενο – αλλά η Eυρώπη ήταν αυτό ακριβώς: η σπουδή των σανσκριτικών, σύμβολο της αντίστασης στον πρωτογονισμό της ωφελιμοθηρίας.

O εκβιαστικός, ραγδαίος εξαμερικανισμός της Eυρώπης έχει πληθώρα πτυχών και η κάθε πτυχή προσθέτει ένταση στην οδύνη της απώλειας – κατεξοχήν η βάναυσα γενικευμένη αγγλοφωνία και η εμπορευματοποίηση της εκπαίδευσης. O καινοφανής «ευρωσκεπτικισμός», αν γλιτώσει την παγίδευση στον εθνικισμό, θα μπορούσε να εκφράσει τη ριζική διαφορά της «ευρωπαϊκής ενοποίησης» από τη χρησιμοθηρική  διεθνική μαρμελάδα μιας κοινωνίας μεταναστών, που τους συνδέει μόνο η «ευκαιρία» για χρήμα – όχι κοινός πολιτισμός, όχι η «καλλιέργεια».

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_15/12/2013_543171

Ζακ Ντελόρ :  Γάλλος πολιτικός που έχει διατελέσει πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Κομισιόν) από το 1985 μέχρι το 1995. «Η Ευρώπη με έχει απογοητεύσει τόσο, όσο και οι πολίτες», όμως τούτη «η ωραία ιδέα», «είναι ίσως η σημαντικότερη στον 20ό και τον 21ο αιώνα», κι «εάν δεν τη διατηρήσουμε, επικρέμαται η απειλή να φθίνει, εάν όχι να πεθάνει», προειδοποίησε ο γνωστός ευρωπαϊστής οραματιστής.(11/10/2013)

πρυτανεύω : για άποψη, γνώμη που επικρατεί και επιβάλλεται σε άλλες που θεωρούνται λιγότερο ορθές ή συμφέρουσες: Πρυτάνευσε η μετριοπαθής άποψη. Ελπίζω ότι τελικά θα πρυτανεύσει η λογική και θα αποφύγουμε τον πόλεμο.

φαυλότητα : ανηθικότητα, διαφθορά, έλλειψη χρηστότητας, ακεραιότητας (ιδ. κατά την άσκηση διοίκησης, εξουσίας): H ~ στα δημόσια πράγματα έβλαψε τη χώρα.

Όταν ο τσολιάς, πήρε την ελληνική σημαία και αυτοκτόνησε...

Η Γηραιά Ήπειρος μέσα από τα μάτια των καλύτερων Ευρωπαίων γελοιογράφων

Η Ελλάδα, η οικονομική κρίση, ο διαχωρισμός ανάμεσα σε Ευρώπη του Νότου και του Βορρά, η ξενοφοβία…όλα τα παραπάνω στοιχεία πρωταγωνίστησαν στην έκθεση σκίτσων που έγινε στη Ρώμη 3- 4 Οκτωβρίου 2013.

Από τον τσολιά που αυτοκτονεί κρατώντας την ελληνική σημαία και παρασύροντας την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και άλλες χώρες, την Ακρόπολη που στέκει μόνη της σε ένα δικό της σύμπαν έξω από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο ευρώ που μετατρέπεται σε «νευρώ» και μεταφέρεται σε νευρολογική κλινική, μέχρι την ανάρτηση απόλυσης υπαλλήλου σε γραφείο ευρέσεως εργασίας, τα πανέξυπνα σκίτσα αφηγούνται τις περιπέτειες της Ευρώπης με χρώμα και πικρή ειρωνεία.

Δείτε όλα τα σκίτσα εδώ

Aναφορικές προτάσεις της Νέας Ελληνικής: Σχεδιάγραμμα from Georgia Dimitropoulou

Αναφορικές ονοματικές και επιρρηματικές προτάσεις της Ν. Ελληνικής from Georgia Dimitropoulou