Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013

Ραψωδία Ζ 369 – 529 Ο ΄Εκτορας στην Τροία, Συνάντηση Έκτορα Ανδρομάχης



σκηνή
σκηνικό
τίτλος
1η 369 - 389
Ανάκτορο Έκτορα
Αναζήτηση Ανδρομάχης από τον Έκτορα
2η 390 - 494
Σκαιές Πύλες
Συνάντηση – συνομιλία Έκτορα και Ανδρομάχης
3η 495 – 502
Ανάκτορο Έκτορα
Θρήνος για τον Έκτορα
4η 503 – 529
Από τις Σκαιές Πύλες προς την τρωική πεδιάδα
Συνάντηση Πάρη - Έκτορα


Vien, Joseph-Marie - The Farewell of Hector and Andromache - Neoclassicism - Oil on canvas - Mythology - Musée du Louvre - Paris, France
Vien Joseph-Marie 1786, Μουσείο Λούβρου

Τα πρόσωπα και το ήθος τους



Ανδρομάχη : έντονη συναισθηματική φόρτιση, ταραχή, αγωνία για την τύχη του αγαπημένου συζύγου, πατέρα του παιδιού της και μοναδικού προστάτη της. Αποστολή της και χώρος ευθύνης της το σπίτι, η ζωή, η οικογένεια που προσπαθεί απεγνωσμένα να προστατεύσει επιστρατεύοντας φόβους για το μέλλον(406-412), το τραγικό παρελθόν(413-428), το επισφαλές παρόν(429-430). Φόβος και αγάπη την κάνουν τόσο εφευρετική που φτάνει να προτείνει στον ΄Εκτορα συγκεκριμένη αμυντική τακτική στηριγμένη σε λογική βάση. Με ανάμεικτα συναισθήματα πείθεται στις υποδείξεις του συζύγου της καθώς τον αποχαιρετά για τελευταία φορά.

Leonard Porter, Andromache, 2005


Έκτορας: ως σύζυγος και πατέρας αγωνιά να δει τους αγαπημένους του, ως στρατιώτης νιώθει άβολα, βιάζεται να επιστρέψει στο πεδίο της μάχης. Ήρεμος, με κατανόηση, αλλά αμετακίνητος στα ηρωικά ιδανικά, το χρέος, τη δόξα, την ντροπή, το φόβο της ατίμωσης, την υστεροφημία,τον αγώνα χωρίς ελπίδα νίκης. Αφοσιωμένος σύζυγος, αγωνιά για τη μοίρα της γυναίκας του, την οποία τοποθετεί στην κορυφή της πυραμίδας των αγαπημένων προσώπων. Στοργικός και τρυφερός πατέρας, αφοπλίζεται μπροστά στη δύναμη της παιδικής αθωότητας, αισιόδοξος καθώς οραματίζεται το μέλλον του γιου του. Φιλικός, ευγενικός, καλοπροαίρετος απέναντι στον Πάρη και ευσεβής στου θεούς.


Vien Joseph-Marie 1716-1809: Les adieux d'Hector et d'Andromaque. Musée des beaux arts, Caen.

 

Αφηγηματική τεχνική – αισθητικές παρατηρήσεις



Η ποιητική λειτουργία της σκηνής: Σε μια κρίσιμη για του Τρώες στιγμή του πολέμου, ενώ το σχέδιο δικαίωσης του Αχιλλέα δεν έχει τεθεί ακόμα σ’ εφαρμογή, ο ποιητής μας γνωρίζει το πρωτοπαλίκαρο των Τρώων, τον Έκτορα ως σύζυγο και πατέρα και όλα όσα αυτός υπερασπίζεται στο πεδίο της μάχης. Η σκηνή είναι μια ειρηνική ανάπαυλα στα πολεμικά επεισόδια που προηγούνταν και σ’ αυτά που θ’ ακολουθήσουν. Ο Έκτορας θα πρωταγωνιστήσει στο εξής στις ήττες των Αχαιών κουβαλώντας όμως πάνω του τη σκιά του θανάτου του και τις προφητείες για την καταστροφή της Τροίας.

Johann Heinrich Wilhelm Tischbein, 1751-1829
Έκτορας, Ανδρομάχη, Αστυάνακτας,  Ερυθρόμορφος κρατήρας, 370–360 π. Χ.
Museo Nazionale des Palazzo Jatta in Ruvo di Puglia (Bari)


Προοικονομίες:η πτώση της Τροίας (447-449), ο θάνατος του Έκτορα (464-465, 500-502), η σκλαβιά της Ανδρομάχης (454-463).

Η ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ ΑΙΧΜΑΛΩΤΗ (Leighton 1888)


Επική ειρωνεία: ο ρόλος του Αχιλλέα στην τραγική τύχη της πατρικής της οικογένειας (413-428), οι αισιόδοξες προβλέψεις – ευχές του Έκτορα για το γιο του (475-481), οι αισιόδοξοι λόγοι του Έκτορα στον Πάρη (526-529).

Christoffer Wilhelm Eckersberg,
Thorvaldsen Museum,
Copenhagen

Άστοχα ερωτήματα:στ.377-380, 383-389. Προβάλλονται όλοι οι πιθανοί προορισμοί (συνηθισμένοι – λογικοί), απορρίπτονται ένας – ένας ως σφαλεροί για να ακουστεί τελευταίος με έμφαση, βάρος και δύναμη ο σωστός. «η κοφτή λύση από την αρχή θα αδυνάτιζε κάθε κίνηση της φαντασίας». Η χρονοβόρα αυτή διαδικασία λειτουργεί παράλληλα και ως επιβράδυνση ανακόπτοντας την ένταση της αναζήτησης.

Παρομοιώσεις : Το ανθρώπινο δυναμώνει, πλαταίνει καθώς  παραβάλλεται με το φυσικό, το μόνιμο,το καθολικό. Η αφήγηση αποκτά ποικιλία, ζωντάνια,παραστατικότητα.           

  • στ. 401. Ο Αστυάνακτας όμορφος, ξεχωριστός, πολύτιμος σαν αστέρι.

  • στ. 506-513. Ο Πάρης ετοιμοπόλεμος, απελευθερωμένος από θυμό και πόνο, όμορφος, περήφανος, ορμητικός σαν άλογο που σπάει τα δεσμά και καλπάζει καμαρωτό για τις γνωστές του βοσκές.

Αναχρονισμός: στ. 418. η καύση των νεκρών συνήθεια της ομηρικής εποχής.

    
Johann Heinrich Tischbein,
   Ομηρικός πολιτισμός

  • Η τύχη των ηττημένων – αιχμαλώτων: θάνατος  και ατιμωτική σκύλευση των πτωμάτων για τους άνδρες, σκλαβιά για τις γυναίκες ή απελευθέρωσή τους με λύτρα.

  • Η σημασία της κοινής γνώμης καθορίζει τις επιλογές και δεσμεύει τον ομηρικό ήρωα. Η «αἰδώς», ανάμεικτο συναίσθημα ντροπής και σεβασμού της γνώμης των άλλων ωθεί τον ήρωα στην πάση θυσία επιδίωξη της δόξας ,ακόμα και με τίμημα τον θάνατο προκειμένου να σωθεί από την ατίμωση της γενικής καταισχύνης. 



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου